Hükümet ‘İnsan Hakları Eylem Planı’nı revize etti: Vicdani ret gündemde
İnsan hakları eleştirilerine karşı harekete geçen hükümetin paketinde ‘vicdani ret, asker intiharlarına önlem ve hasta hakları’ da var.
Haber: NURAY BABACAN
Hükümet, daha önce hazırladığı ‘İnsan Hakları Eylem Planı’nı revize etti. Revize edilen planda, vicdani ret, intihar eden asker konusunda komutana sorumluluk, mayın temizliği, hasta haklarına ilişkin hükümler bulunuyor. Hükümet, uzun tutukluluklar dışında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nden (AİHM) dönen dosyalarla ilgili olarak Adalet Bakanlığı bünyesinde yeni bir inceleme komisyonu kurulmasını da karara bağladı.
İktidar partisi, insan hakları ve yolsuzluklar konusundaki eleştirileri göğüslemek için hamleye hazırlanıyor. Bakanlar kurulu önceki gün ‘İnsan Hakları Eylem Planı’nı görüşerek revize etti. Maliye Bakanlığı’nın üzerinde çalıştığı yolsuzlukla mücadele düzenlemesi de seçim sonrasında gündeme gelecek. Ancak, her iki çalışma da seçimden önce kamuoyuna deklare edilerek imaj oluşturulmaya çalışılacak. Yenilenmiş ‘İnsan Hakları Eylem Planı’ özetle şu hükümleri içeriyor:
VİCDANİ RETÇİYE KAMU GÖREVİ: Vicdani ret konusunda, kamu vicdanını rahatsız etmeyen ve insanları askerlik hizmetinden soğutmayan formüller bulunacak. Bunun yerine, kötüye kullanımları engelleyen, objektif kriterlere bağlı, süre olarak askerlik hizmet süresini aşan (en az iki katı gibi) alternatifli kamu hizmeti getirilecek.
KADIN DOKTOR ZORUNLU: Adli muayenelerde kadın hekim talep etme hakkı, işkence veya kötü muamele mağduru kadınlarda isteğe bağlı değil, zorunlu olarak uygulanacak. İşkence ve kötü muamele iddialarına ilişkin soruşturmalarda muayeneler teknolojik araçlarla kayıt altına alınacak. Bu kayıtlar, özel hayatın gizliliğini ihlal etmeyecek şekilde korunacak.
HASTANELERE ÖMÜR BOYU BAKIM CEZASI: Tıbbi hata ve hastane koşullarının yetersizliğinden kaynaklanan ölümlerin önlenmesi için çalışılacak. Bu kapsamda tazminat ödenmesinin yanı sıra ömür boyu tedavi giderlerinin karşılanması gibi farklı tazmin yöntemleri için yasal düzenleme getirilecek.
ASKERDE İNTİHARDA KOMUTANA SORUMLULUK: İntihar riski taşıyan askerlerin etkili bir şekilde belirlenmesi ve makul tedbirlerin alınması yönünde TSK Sağlık Yönetmeliği ve Askerlik Kanunu değiştirilecek. İntihar edeceğinden şüphelenilen askerlerden sorumlu kişilerin sorumluluklarına ilişkin mevzuat düzenlemesi yapılacak. Askerde intihar olaylarında ihmali bulunan yetkililerin yargılanmaları sağlanacak.
MAYIN VE PATLAYICI TEMİZLİĞİ: Mayınlı araziler temizlenecek, bu süreç tamamlanana kadar masum insanların yaşamlarını koruyacak şekilde gerekli önlemler alınacak. Tatbikat ve teröristle silahlı mücadele alanları daha sonra titiz bir şekilde kontrol edilerek patlayıcı madde bırakılması önlenecek. Mayınlı alanlar konusunda ilköğretim çağından itibaren çocuklara eğitim verilecek.
POLİSTE İŞKENCEYE ÖNLEM: Kolluk görevlileriyle ilgili ihbar ve şikâyetlerin tek elden değerlendirilmesi için Kolluk Gözetim Komisyonu kurulacak. İşkence ve kötü muamelenin cezasız kalması önlenecek. Buna paralel olarak CMK’nın 172. maddesi değiştirilecek. Kamu görevlilerinin etkin soruşturulması sağlanacak. Bu suçları soruşturan savcılara AİHM kararları el kitapçığı dağıtılacak.
KADINLARA İSİM SEÇME HAKKI: Kadınların evlendikten sonra evlenmeden önceki soyadlarını tek başına kullanabilmeleri sağlanacak. İsim tahsisi ve isim değişikliği taleplerinde yetkili makamların takdir yetkisi sınırlandırılacak. Bunun için Medeni Kanun ile Nüfus Hizmetleri Kanunu’nda değişiklik yapılacak.
UZAYAN DAVADAN HÂKİM SORUMLU: Makul sürede yargılama, yargı mensuplarının performans denetimine girecek. Mahkemelerde yargılamaların uzun sürmesi nedeniyle oluşabilecek mağduriyetlerin giderilmesi için Anayasa Mahkemesi’nin bireysel başvuru uygulamalarının yanı sıra, alternatif etkili iç hukuk yolu oluşturulacak.
Kaynak: radikal.com.tr
**
“Vicdani ret insan hakkıdır”
AK Parti’li Nabi Avcı’dan vicdani ret açıklaması
TBMM Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu Başkanı Nabi Avcı, ”Vicdani reddin, genel bir insan hakkı, düşünce, din ve vicdan hürriyetinin ayrılmaz bir parçası olduğu anlatılmalıdır” dedi.
Avcı, Eskişehir Sivil Yerel Oluşum (ESYO) tarafından düzenlenen, ”Bedelli Askerlik ve Vicdani Ret” başlıklı toplantıda yaptığı konuşmada, vicdani ret konusunun kamuoyunda tam olarak anlaşılamadığını, bazı insanların vicdani ret kavramını ”askerlikten kaçma” meselesi olarak gördüğünü söyledi.
”Vicdani reddin, genel bir insan hakkı, düşünce, din ve vicdan hürriyetinin ayrılmaz bir parçası olduğu anlatılmalıdır” diyen Avcı, bu konuda ciddi bir bilgilendirme zafiyeti bulunduğunu ve bu olgunun keyfe keder bir tercih meselesi gibi anlaşıldığını, hatta daha ileriye gidilerek askerlikten kaçmanın bir mazereti gibi görüldüğünü belirtti.
Bu kavramın diğer ülkelerin tarihi gelişimine bakıldığında, sadece bir bahane için üretilmiş argüman olmadığının, felsefi bir arka plana sahip, din ve vicdan birliğinin ayrılmaz bir parçası olduğunun görüldüğünü dile getiren Avcı, şöyle devam etti:
”Sezai Karakoç’un çok güzel bir sözü var; ‘Yurdunu sevenlerin gözünü kimse bağlamaz’. Yani yurdunu sevmenin bir tane yolu yok. İnsanlar çok farklı biçimde yurtlarına hizmet edebilir. ‘Ben yurdumu seviyorum ama böyle değil de şöyle hizmet etmek istiyorum’ diyenlere de bunun önünün açık olması lazım. Ne olabilir? Kamu hizmeti olabilir. Aynı zamanda askerliği şerefli ve ulvi bir görev olarak kabul eden insanların samimiliği için de bu mesele önemli. Yani bir adam askere gidiyorsa, bu adam mecbur olduğu için değil, gerçekten vatanın sevmenin yolunun bu olduğunu, vatanına böyle hizmet etmenin kendisi için en onurlu yol olduğunu göstermek istiyordur.”
Avcı, toplumda ayrı ayrı değerlendirildiğinde, askerlik sorumluluğunu üstlenmek istemeyenler, devlet adı altında bir yapıya hizmet etmeye ilkesel olarak karşı çıkanlar, ”Benim devletle sorunum yok, silahla, askerlikle, insan öldürmeyle sorunum var” veya ”Benim bununla da sorunum yok ama bugünkü zorunlu askerlik biçimiyle, bugünkü askerlik yükümlülüğünde karşılaşılan ya da karşılaşılabilecek muamelelerle sorunum var” diyenler olabileceğini ifade etti.
Derece derece bunların her birinin karşısına bir bedel yazılması gerektiğine dikkati çeken Avcı, ”Şimdi bu bedeli burada doğru anlamamız gerekiyor. Evet sen beni reddedebilirsin ama bunu reddetmeyen insanların sağladığı bir güvenlikten yararlanıyorsun. Yani askerliği ilkesel olarak reddeden insanlar, öte yandan askerlik hizmetini yapan insanların sağladığı bir güvenlik ve özgürlük ortamından yararlanıyor. Dolayısıyla bunun bir bedeli olması lazım” diye konuştu.
Avcı, ”Vicdani ret” kavramının, bedelli askerlikle aynı süreçte gündeme geldiği için yanlış anlaşıldığına işaret ederek, oysa bunların birbirinden bağımsız iki ayrı kavram olduğunu vurguladı. Farklı zamanlarda konuşulsaydı belki bu iki kavramın birbirine karışmayacağını dile getiren Avcı, vicdani reddin çeşitli siyasetçiler tarafından farklı yorumlanabileceğini söyledi.
Vicdani ret konusunu, düşünce ve vicdan özgürlüğünün bir parçası olduğunu düşünüp yansıtmaya çalıştığına dikkati çeken Avcı, şunları kaydetti:
”Toplum çok homojen bir yapı değil; öyle de düşünen var, böyle de düşünen var. Biz işin daha başındayız. Vicdani ret bu koşullarda Türkiye’nin veya Meclisin başına kolay kolay gelmez. Çünkü bu yanlış anlamalar ve farklı değerlendirmeler açıklığa kavuşturulmadan buradan bir sonuç çıkmaz. Zaten siyasal sonuç dediğimiz, bir parti toplanacak, bir karar alacak ve Meclis’e gidip bunu geçirecek. Böyle olduğu zaman yanlış olur. Nasıl olması lazım? İşte böyle tabandan gelen talepler belli bir ifadeye kavuşur oraya yansırsa, bunun önünde kimse duramaz. Bunun zamanının gelmesi bu tür sivil oluşumların katılımlarıyla olabilecek bir şey.”
AA
