İşgale AİHM cezası
ANKARA
Güncellenme : 13.05.2014 04:32
‘Ayşe tatile çıksın’ parolasıyla TSK’nin Kıbrıs’ı işgal etmesi, cazasız kalmadı. AİHM 40 yıl sonra Türkiye’yi 90 milyon euro tazminata mahkum etti. 30 milyon euro, kaybedilenlerin yakınlarına verilecek
Militarizm bir kez daha tescillendi
1974 yılında Ecevit hükümeti tarafından gerçekleştirilen Kıbrıs işgal harekatında işlenen savaş suçları, 40 yıl sonra Türkiye militarizminin önüne ağır bir bedelle geldi. ‘Barış Harekatı’ adı altında yapılan silahlı müdahaleyi ele alan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Türkiye’nin 1974’te yaptığı Kıbrıs Harekatı ile ilgili kararını verdi. AİHM, Türkiye’yi 90 milyon Euro tazminat ödemeye mahkum etti.
AİHM, Kıbrıs’ta taraflar arasında müzakerelerin gidişatını etkileyebilecek bir karara imza etti. Mahkeme, 1974 Kıbrıs harekatı nedeniyle Ankara’yı Kıbrıs Cumhuriyeti yönetimine 90 milyon Euro tazminat ödemeye mahkum etti. 30 milyon Euro’luk tazminatın 1974 Kıbrıs Hareketı’nda kaybolanların ailelerine ödeneceği bildirildi. 60 milyon Euro ise Karpaz bölgesinde kalan Rumların gördüğü manevi zarara karşılık verilecek.
Karara gerekçe olarak adanın kuzeyinin Türkiye’nin denetiminde olması gösterildi. Buna karşın Türkiye ise olup bitenleri Kuzey Kıbrıs’ın üzerine yükleyen bir tutum takınmış, ancak AİHM, bu savunmaya itibar etmemişti.
Daha önce başvuruldu
Kıbrıs Cumhuriyeti, Türkiye’nin 1974’te Kuzey Kıbrıs’a gerçekleştirdiği askeri harekat sonrası kaybolan Kıbrıslı Rumlar, yerlerinden edilmiş kişilerin ikametgah, mülkiyet ve seçim yapabilme hakları, Kuzey Kıbrıs’taki Rumların yaşam koşulları ve Kuzey Kıbrıs’ta yaşayan Kıbrıslı Türkler ve Çingenelerin durumlarını gerekçe göstererek 22 Kasım 1994 tarihinde Strasbourg Mahkemesi’ne başvurmuştu. Başvuruda, 1974 harekatıyla Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin birçok maddesinin sürekli olarak ihlal edildiği savunulmuştu. AİHM’ye sunulan belgelerde 1974 sonrası 1491 Rum’un hala kayıp olduğu, 211 bin Rum’un da yerlerinde edildiği belirtmişti.
Başvuru, 1996 yılında Mahkeme tarafından kabul edilebilir bulunmuş, 2001 yılında karara bağlanmıştı. Başvuru gerekçelerinin çoğunu haklı bulan AİHM, 10 Mayıs 2001 tarihinde açıkladığı kararda, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 11 değişik maddesinin 14 noktada ihlal edildiğine hükmetmişti.
Kıbrıs Cumhuriyeti, daha önce 1974, 1975 ve 1977 yıllarında Ankara’ya karşı 3 devletlerarası dava daha açmış, ancak bu davalar ara karar alınarak tazminata hükmedilmeden sonuçlanmıştı.
