Toplumsal Tarih dergisinin özel sayısından yola çıkılarak hazırlanan bu derleme, yeni eklemelerle Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinde yaşanan darbe ve darbe girişimlerinin ortak ve farklı özelliklerini masaya yatırırken, karikatürlerden şarkılara, darbelerin toplumsal ve popüler yansımalarının da peşine düşüyor.
Akıncı Üssü eski Komutanı Tuğgeneral Hakan Evrim, 15 Temmuz’un ‘TSK teamüllerine aykırı bir garabetler manzumesi’ olduğunu söyledi ve ‘belediyelerin önceden hazırlanmadan nasıl bu kadar hızlı reaksiyon gösterdiğini’ sordu.
Avrupa Birliği’nin istihbarat birimi olan EUINTCEN değerlendirmesini, 15 Temmuz’un tozu dumanı biraz yatıştıktan ve OHAL ilan edilip ‘büyük temizlik’ başladıktan sonra, Ağustos ayı sonunda yapmıştı.
Emekli askeri hakim Ahmet Zeki Üçok, “Hem adli hem idari soruşturma açıldı. İdari soruşturmayı Kara Kuvvetleri Kurmay Başkanlığı’nda bir heyet yürütüyor. Adli soruşturmayı ise Genelkurmay Askeri Savcısı yürütüyor” dedi.
Türkiye Gazetesi’nin yazarı olan Fuat Uğur, darbeden 3 ay önce yazdığı bir yazıda 15 Temmuz darbe girişiminde olacakları neredeyse birebir anlatmış.
Yayınlanan verilere göre, Türkiye’de 2017 yılında bir darbe yaşanması ihtimali yüzde 10. Darbe ihtimalinin en yüksek olduğu 5 ülke sırasıyla, Burundi, Tayland, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad ve Türkiye.
Ordunun politik işlevine gelince, soru şudur: Sırtında askeri bir imparatorluk ve askeri bir cumhuriyet geleneğini taşıyan, kendisine siyaseti denetleyici bir rol veren silahlı kuvvetlerin bu işlevi, 15 Temmuz sonrası durumla ve alınan önlemlerle tarihe mi gömüldü?
AKP, 15 Temmuz’daki ‘kontrollü’ darbenin öncesiyle sonrasıyla karanlıkta kalmasını istiyor. Bu yüzden TBMM’de kurulan Darbe Araştırma Komisyonu’nu çalıştırmadılar. Darbeye ilişkin hiçbir sorunun yanıtlanmasına izin vermediler.
Tutuklananlardan; 2 bin 286’sı hakim ve savcı, 104’ü Yargıtay, 41’i Danıştay, 2’si Anayasa Mahkemesi, 3’ü Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyesi. Tutuklanan 6 bin 325 askerden 168’ini generaller oluştururken, 7 bin 624 polis, 17 vali, 74 vali yardımcısı ve 100 kaymakam da tutuklananlar arasında.
Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi tarafından yapılan çalışmada, temmuz-ekim ayları arasında ordudaki generallerin yarısı kovuldu; paralı asker sayısı ise beş katına çıktı.
