Avrupa’nın ‘NATO’ya alternatifi’ Pesco hakkında bilinmesi gerekenler
BBC Türkçe-14 Kasım 2017
Avrupa Birliği’nin (AB) 23 üyesi savunma alanında daha sıkı işbirliği ve koordinasyon için kısaca PESCO olarak adlandırılan Kalıcı Yapılandırılmış İşbirliği Savunma Anlaşması’na imza attı.
Anlaşma kapsamında bir AB ordusu oluşturulması öngörülmüyor.
Ancak anlaşmaya imza atan her ülkeden, AB’nin ortak savunmasına nasıl katkı yapabileceği konusunda ulusal planlarını hazırlamaları isteniyor.
Bunun karşılığında AB de 2020’den itibaren oluşturacağı 5 milyar euroluk bütçeyle Pesco’ya destek vermeyi taahhüt ediyor.
Kimler destek veriyor?
AB için ortak savunma politikası özellikle Almanya ve Fransa’nın desteklediği bir konu.
Almanya ve Fransa arasında ikili istişarelerde geliştirilen Pesco fikri, daha sonra Avrupa Komisyonu’na iletilmiş ve diğer üye ülkelerin de görüşleri alınmıştı.
28 üyeli AB’nin 23 üye ülkesi savunma politikalarının uyumlu hale getirilmesi için uzlaşıya varmış durumda.
İmzacı ülkelerden İtalya’nın Savunma Bakanı Roberta Pinott, savunma politikaları uyumlu hale gelen Avrupa ülkelerinin 21. yüzyılın beraberinde getirdiği tehditlerle daha etkin biçimde başa çıkabileceğini söyledi.
Bir diğer imzacı ülke Güney Kıbrıs’ın Savunma Bakanı Kristoporos Fokaides ise PESCO ile ülkesinin daha güvenli hale geleceğini ifade ediyor.
Pesco’yu imzalayan ülkeler
Almanya, Lüksemburg, Avusturya, Yunanistan, Fransa, Polonya, Bulgaristan, Letonya, Hollanda, Finlandiya, Çek Cumhuriyeti, Romanya, Belçika, Slovakya, Hırvatistan, Slovenya, İtalya, İsveç, Kıbrıs, Litvanya, İspanya, Macaristan, Estonya
Neden şimdi?
Almanya Savunma Bakanı Ursula von der Leyen, Donald Trump’ın başkanlık döneminde ABD’nin Kuzey Atlantik Anlaşması Örgütü (NATO)’ya giderek daha fazla mesafeli durduğunu anımsatarak Pesco’nun Avrupa için bir alternatif olacağını ifade etmişti.
Reuters haber ajansı da uzun süredir AB’nin gündeminde olan savunma politikalarının entegre hale getirilmesi projesine, Donald Trump’tan gelen “Avrupa ülkeleri NATO bütçesinde üzerine düşeni yapmalı” söyleminin ardından hız verildiğini ifade ediyor.
Kimler imzalamadı?
Anlaşmaya taraf olmayı reddeden beş AB ülkesi var.
İngiltere, Danimarka, Malta, İrlanda, Portekiz
Her ne kadar İngiltere PESCO’yu desteklediğini dile getirse de Londra, savunma alanındaki işbirliğinin ancak ülkenin AB’den çıkışının sonrasında netleştirilebileceğini söylüyor.
Danimarka ise Avrupa çapında herhangi bir savunma işbirliğine yanaşmayacağını daha önce açıklamıştı.
Malta, İrlanda ve Portekiz ise PESCO’yu hâlâ değerlendirdiklerini söyleyen ülkeler.
Avrupa Komisyonu dileyen ülkelerin PESCO’ya sonradan da dahil olmasının mümkün olduğunu ifade ediyor.
Nasıl işleyecek?
Avrupa Komisyonu, PESCO’nun hayata geçirilmesi için imzacı ülkelerden ortak savunma projeleri bekliyor.
Komisyonun Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikasından sorumlu Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, şimdiden üye ülkelerden 50 proje aldıklarını ifade ediyor.
Projelerin büyük kısmının yeni savunma sanayii teknolojilerinin geliştirilmesiyle ilgili olduğu da belirtiliyor.
İmzacı ülkelerin savunma bütçelerini kademeli olarak artırmaları isteniyor ve ortak projelere katkıları bekleniyor. PESCO’nun şartlarını yerine getirmeyen ülkelerin ortak savunma politikasının dışında bırakılması da olası olacak.
NATO ne diyor?
Her ne kadar Almanya Savunma Bakanı, PESCO’nun NATO için bir alternatif olabileceğini ifade etse de, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, yeni oluşumun ittifakı güçlendireceğini, anlaşmayı memnuniyetle karşıladıklarını söyledi.
Stoltenberg, PESCO sayesinde NATO’nun Avrupa ayağının daha güçlü hale geleceğini söyledi.
Kaynak: BBC
