Ali, Liston’a bağırıyor: ‘Ayağa kalk ayı!’
Boksör Muhammed Ali 1974’te yeniden ağır sıklet şampiyonu oldu.
“Vietkonglularla neden savaşayım, onlar beni hiç aşağılamadılar ki!” Bu sözler dünya boks tarihinin efsane ismi Muhammed Ali’ye ait.
16 yaşından sonra kendisine Cassius Marcellus Clay diye seslenenlere yumruğunu göstererek uyarılarda bulunan Muhammed Ali, sağlı sollu kroşeleriyle sadece ringde karşısına çıkanları değil, ABD’yi de yere sermişti.
Sömürgeci politikalarıyla yıllardır ezilen siyah ırkın, Harlem’e vebalıların yaşadığı pislik bir mahalle gibi davranan ABD’nin çokuluslu suratına çarptığı tokattı Ali’nin elleri.
Bakkaldan sakız almak isteyen birinin cebinde parası ve beyaz bir teninin olması gerektiği günlerin ABD’sinin tam göbeğinden çıktı Muhammed Ali.
Bisikletini çalanları dövebilmek için boks öğrendi. Bisikletini çalanı buldu mu bilinmez ama, Sonny Liston’u fena patakladı. Dünya Ağır Sıklet Boks Şampiyonu, Louisville’de doğan Müslüman bir boksördü artık: Muhammed Ali.
“Ayağa kalk ayı!”
Muhammed Ali, evren haritasında bir veba mikrobu gibi görünen, daha doğrusu görünmeyen bir dünyanın içinde yaşadığımızı biliyordu. Ama onun, uzaydan çekilen bir fotoğrafta iki kırmızı kubbecik gibi görülebilecek boks eldivenleri vardı.
Eğer böyle olmasaydı, Hanoi’deki Vietkongluları öldürmeye giden ‘Private Cassius’ olmaktan öte gidemezdi Muhammed Ali. Liston’u yenerek dünya şampiyonu olduğunda askere çağrıldı ve öfkeyle reddetti.
ABD medyasına göre Vietnam düşmandı, ama bir maç öncesinde basının karşısına çıkan Muhammed Ali’ye göre değildi: “Benim düşmanım sizsiniz. Asıl düşman orada değil burada.” Adaleti, hükümeti, ordusu ve basınıyla ABD’ydi gerçek düşman.
Ringde, Foreman’ın ürkütücü yüzünü değil de silindir şapkasının üzerinde yıldızlar uçuşan Sam Amca’yı görüyordu. Kroşeleri ancak yavaş çekimlerle sayılabilen Ali, hasmının şapkasındaki o yıldızları gözünün önünde döndürebilme sanatçısıydı.
Siyah ırkın, Müslüman dünyasının, ezilmiş Harlem’in, Beyaz Saray’ı dayaktan tanınmayacak hale getirmesiydi Muhammed Ali. Liston’u yere devirdiğinde, dünyanın gözleri ringin üzerindeyken, “Ayağa kalk ayı” diye bağırıyordu yerde yatan ABD’liye.
Foreman’ı ‘papaz etti’
Zaire’deki unvan maçında Foreman’ın karşısına çıkan Muhammed Ali, çapı genişlemiş beli, formsuz vücuduyla sanki dayak yemek için ringdeydi. Sekizinci raunda kadar Foreman’ın yumruklarını, bekle ve gör politikasıyla karşıladı.
Ali, ringde kendisini izleyen Zairelilerle birlikte tüm Afrika’nın, siyah ırkın, Müslüman dünyasının, Afro-Amerika’nın dizlerinin bağını çözüyordu. Muhtemel bir düşüşü, milyarlarca insanı yere serecekti.
George Foreman’ı ekrandan tek gibi görünen üç yumrukta devirerek yere serdi siyah ırkın kara talihini ve dünya şampiyonluğu unvanını üçüncü kez geri aldı.
Bu maçın ardından Hrıstiyan ruhani cemaati yeni bir isim daha kazanacaktı: George Foreman. Foreman, aldığı yenilginin ardından iki yıl papazlık yaptı. George Foreman’ı ‘papaz eden’ Ali ise Spinles’i de ağlattı.
Durumu kötüleşiyor
Ali, yıllar sonra aldığı unvanını iade eden ABD’nin evsahipliği yaptığı Atlanta Olimpiyatları’nda titreyen elleriyle olimpiyat meşalesini yaktı. Aslında o daha büyük bir ateşi yıllar öncesinden düşürmüştü Sam Amca’nın göğsüne…
Şimdilerde, parkinson hastalığı yüzünden uzun süre Michigan’daki çiftliğinde gözlerden ırak yaşamayı tercih eden Ali’nin durumu iyice kötüleşti.
Kendisi gibi başarılı bir boksör olan kızı Leyla Ali, babası için, “bedeni içinde hapsedilmiş gibi. Düşünebiliyor, söylemek istediği şeyler var, ancak bazen bu sözleri söyleyebilmek için dudaklarını bile kıpırdatamıyor” diyor.
**
Muhammed Ali ve Vicdani Ret – Berke Dağlı – Tabella
