AİHM: Azerbaycan vicdani retçilerin insan haklarını ihlal etti
08 KAS 2021
Yazar(lar)
Felix Corley, Forum 18
7 Ekim’de Strasbourg’daki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 2018 yılında zorunlu askerlik hizmetini reddettikleri için 2018 yılında mahkum edilen iki Yehova Şahidi genci Emil Mehdiyev ve Vahid Abilov’un Azerbaycan’ın insan haklarını ihlal ettiğine dair bir karar verdi.
Mehdiyev vicdani nedenlerle askerlik yapmayı reddetmiş ve (Azerbaycan’da olmayan) alternatif bir sivil hizmet sunmayı teklif etmiştir. Temmuz 2018’de, Barda Bölge Mahkemesi onu suçlu buldu ve bir yıl ertelenmiş hapis cezası verdi ve bir yıl denetimli serbestlik altında yaşamasını şart koştu . Ganca Temyiz Mahkemesi , Ekim 2018’de başvuruyu reddetmiştir . Yüksek Mahkeme , Nisan 2019’daki son temyiz başvurusunu reddetmiştir .
Abilov vicdani nedenlerle askerlik yapmayı reddetmiş ve (Azerbaycan’da olmayan) alternatif bir sivil hizmet sunmayı teklif etmiştir. Eylül 2018’de Ağdam Bölge Mahkemesi onu suçlu buldu ve bir yıl ertelenmiş hapis cezasına çarptırdı . Ganca Temyiz Mahkemesi , Ekim 2018’de başvuruyu reddetmiştir . Yüksek Mahkeme , Nisan 2019’daki nihai temyiz başvurusunu reddetmiştir .
Mehdiyev, davasını 7 Ekim 2019 (Başvuru No. 52773/19 ) ve Vahid Abilov 17 Ekim 2019 (Başvuru No. 54768/19 ) tarihinde AİHM’ye sunmuştur . İhlalin benzerliği göz önüne alındığında, AİHM davaları birlikte değerlendirdi. AİHM , 1 Mart 2021’de rejime her iki davayla ilgili sorular sordu .
Azerbaycan mahkemeye 5 Temmuz 2021’de Mehdiyev ve Abilov’un insan haklarını ihlal ettiğine dair “tek taraflı bir beyan” sunarak ve iki adama tazminat ve yasal masraflar ödemeyi teklif etti. Strasbourg mahkemesi, 7 Ekim tarihli kararında bunu kabul etti.
AİHM, Azerbaycan’ın mağdurların her birine tazminat ve mahkeme masrafları olarak 3.500 Euro (6.850 Azerbaycan Manatı) ödemesine karar verdi.
Mehdiyev ve Abilov, hükümetin bir ihlali kabul etmesini ve tazminat ödenmesini memnuniyetle karşıladılar, ancak 10 Ağustos’ta AİHM’ye, rejimin askerlik yapamayanlar için zorunlu askerlik hizmetine sivil bir alternatif getiren bir yasayı hâlâ kabul etmemiş olmasından memnun olmadıklarını yazdılar. vicdan temelinde.
AİHM, kararında rejime, “Azerbaycan’ın dini gerekçelerle askerlik yapmayı reddetmesi nedeniyle verilen ceza mahkumiyetine ilişkin açık ve kapsamlı içtihat oluşturduğunu” hatırlatarak, rejimin Ekim 2019’da aldığı karara işaret etti. beş vicdani retçinin insan haklarını ihlal etti.
Kararda, “Mahkeme ayrıca, Azerbaycan tarafından alternatif sivil hizmet yasasının kabul edilmesi sorununun Mahkeme tarafından zaten ele alındığına işaret ediyor” dedi. Ekim 2019 kararında.
Son AİHM kararına rağmen alternatif hizmet “tartışma altında değil”
Strasbourg’daki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) Azerbaycan’ın iki vicdani retçinin insan haklarını ihlal ettiği yönünde aldığı başka bir karara rağmen, Cumhurbaşkanlığı İdaresi İnsan Hakları Koruma Birimi’ndeki bir danışman, rejimin sivil bir alternatif getirme planı olmadığını belirtti. zorunlu askerlik hizmetine. Azerbaycan’ın Avrupa Konseyi’ne Ocak 2003’e kadar böyle bir sivil alternatif hizmet sunma taahhüdünü hatırlatan Saadat Novruzova, “Şu anda bu konu tartışılmıyor” yanıtını verdi. En son AİHM kararını Forum 18 ile tartışmayı reddetti.
AİHM’e dava açan avukatlar ve insan hakları savunucuları, ihlallerin tekrarını önlemek için bu tür kararlara karşılık olarak Azerbaycan’ın üstlenmek zorunda olduğu düzeltici eylemleri – örneğin yasaları değiştirmek – yerine getirmediğini defalarca dile getirdiler. İnsan hakları savunucusu Eldar Zeynalov Mart ayında Forum 18’e verdiği demeçte, “Yılda birkaç kez Avrupa Mahkemesi’ne ulaşmayı başaran bu birkaç şikayetçiyi satın almak, yetkililere uygun iyi kurulmuş sistemi değiştirmekten daha kolay.” dedi.
AİHM’nin Ekim ayı kararı, Strasbourg mahkemesinin rejimin ihlal edildiğini tespit ettiği ve tazminat ödemek zorunda kaldığı Azerbaycanlı vicdani retçilerin sayısını yediye çıkardı.
Davaları takip eden bir Yehova Şahidi, Bakü’den Forum 18’e, topluluğun hem Ekim 2019 hem de Ekim 2021’deki AİHM kararlarının “alternatif hizmetle ilgili bir yasanın erken kabul edilmesine katkıda bulunacağını” umduğunu söyledi. Ancak şunu eklediler: “Şimdiye kadar askerlik hizmetine sivil bir alternatif sunma konusunda herhangi bir ilerleme görmüyoruz” (aşağıya bakınız).
Ocak 2001’de Avrupa Konseyi’ne katılımından önce Azerbaycan, “katılımdan sonraki iki yıl içinde, Avrupa standartlarına uygun alternatif hizmet yasasını kabul etme” ve hüküm giymiş tüm vicdani retçileri affetme sözü verdi. Bunu başaramadı ve 2001’den beri Mehdiyev ve Abilov gibi vicdani retçileri tutuklamaya ve yargılamaya devam etti.
“Bu birkaç şikayetçiyi yılda birkaç kez satın almak daha kolay”
Azerbaycan’ın hukuken bağlayıcı uluslararası insan hakları yükümlülüklerine uygun olarak, hem AİHM hem de Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Komitesi kararları, rejimin din ve inanç özgürlüğü ihlallerinin tekrarlanmaması için yasalarını ve uygulamalarını değiştirmesini gerektirmektedir . Forum 18, bu yükümlülüğü yerine getirmek için önerilen herhangi bir yasal veya diğer değişiklikten haberdar değildir.
Bir avukat, AİHM kararlarının yerine getirilmesi için daha fazlasının yapılması gerektiğini savunuyor. Devletin misillemesinden korktuğu için kimliğinin açıklanmamasını isteyen avukat , Haziran ayında Forum 18’e verdiği demeçte , “Şu anda hükümet yalnızca Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin kararları için tazminat teklif ediyor” dedi . “Avrupa Konseyi’nin yaptırım mekanizmalarını başlatması gerekiyor, çünkü Mahkeme kararı tek başına adalet için yeterli değil. Sadece Mahkeme kararı ve bir icra mekanizması adil olabilir.”
Azerbaycan İnsan Hakları Merkezi’nden Eldar Zeynalov Forum 18’e verdiği demeçte , “Yılda birkaç kez Avrupa Mahkemesi’ne ulaşmayı başaran birkaç şikayetçiyi satın almak, yetkililere uygun olan köklü sistemi değiştirmekten daha kolaydır.” Mart ayında Bakü’den . “Ve bunu, sorunun özünü kamuoyunun değerlendirmesine sunmadan yapmak mümkünse, bu hükümet için idealdir. Dostane çözümlerin sonuçlandırılmasında veya AİHM’nin hükümetten tek taraflı bir deklarasyon kabul etmesi durumunda olan da tam olarak budur. ”
Din veya inanç özgürlüğü davalarını AİHM’e götüren Bakü avukatı Asabali Mustafayev, Haziran ayında Forum 18’e verdiği demeçte , “Dışarıdan hükümete yönelik talepler çok zayıf” yorumunu yaptı . “Avrupa Konseyi ve diğer uluslararası örgütler yeterince ısrarcı değiller, bu yüzden hükümet [yükümlülüklerini] hiçe saymaktan kurtuluyor”.
Avrupa Konseyi yükümlülüğü göz ardı edildi
18 aylık askerlik (yüksek öğrenimliler için 12 ay) tüm genç erkekler için zorunludur. Azerbaycan Anayasası’nın 76. Maddesi, 2. Kısmı şöyle diyor: “Vatandaşların inançları ordudaki hizmetle çatışırsa, o zaman bazı durumlarda kanunla öngörülen durumlarda düzenli askerlik yerine alternatif hizmete izin verilir.” Ancak, bu hükmü yürürlüğe koyacak herhangi bir mekanizma bulunmamaktadır.
Ocak 2001’de Avrupa Konseyi’ne katılımından önce Azerbaycan, “katılımdan sonraki iki yıl içinde Avrupa standartlarına uygun alternatif hizmet yasasını kabul etmeye ve bu arada şu anda hapis cezasına çarptırılan tüm vicdani retçileri affetmeye” söz verdi. veya disiplin taburlarında görev yapmak, bunun yerine (alternatif hizmet yasası yürürlüğe girdiğinde) silahsız askerlik hizmetini veya alternatif Sivil hizmeti yapmayı seçmelerine izin vermek”.
Azerbaycan bunu hiçbir zaman yapmadı ve askerlik hizmetini vicdani retçiler Ceza Kanunu Madde 321.1 uyarınca defalarca yargılandı ve hatta hapse atıldı. Bu devletler : “askerlik kaçınmak amacıyla çağrı alma askerliğe ya da mobilizasyon yasalara uygun gerekçelerle olmadan Kaçırma, [barış zamanında] iki yıla kadar hapis cezası”.
Birleşmiş Milletler (BM) insan hakları kuruluşlarının yanı sıra Avrupa Konseyi’nin Venedik Komisyonu ve Irkçılığa ve Hoşgörüsüzlüğe Karşı Avrupa Komisyonu (ECRI), Azerbaycan’ın zorunlu askerlik hizmetine sivil bir alternatif getirmemesini defalarca eleştirdi.
Kasım 2016’da, Azerbaycan’ın BM İnsan Hakları Komitesi’ne (CCPR/C/AZE/CO/4) sunduğu rapora ilişkin Sonuç Gözlemlerinde, Komite , askerlik hizmetine sivil bir alternatifin olmaması konusundaki endişelerini bir kez daha dile getirdi .
Komite, Azerbaycan’ın “askerlik hizmetine karşı anayasal olarak tanınan vicdani ret hakkını pratikte yürürlüğe koymak için gerekli mevzuatı, vicdani inançlar kategorisine sınırlama olmaksızın, gecikmeden kabul etmesi gerektiğini” belirtti. vicdani retçiler için sivil niteliktedir ve onlara karşı tüm yaptırımları kaldırır.”
Mart 2016’da ECRI, Azerbaycan’ın din veya inanç özgürlüğünü ve diğer insan haklarını ihlal ettiğini bir kez daha kınadı ve vicdani retçilerin devam eden cezalarına dikkat çekti. “ECRI, yetkililerin, askerlik hizmetine alternatifler konusunda mevzuat çıkarmak için Avrupa Konseyi’ne katılım üzerine verilen taahhüdü yerine getirmelerini şiddetle tavsiye eder.”
Hükümet ECRI’ye verdiği yanıtta “Ermenistan ile olan savaş nedeniyle Azerbaycan’ın alternatif hizmet konusunda ayrı bir yasa çıkaramadığını” iddia etti.
3 Nisan 2019’da, Azerbaycan’ın Mart 2016 raporunun takibine ilişkin Sonuçlarında ECRI şunları söyledi: “ECRI, Azerbaycan makamlarının askerlik hizmetine alternatifler konusunda herhangi bir yasa çıkarmak için herhangi bir inisiyatif almadığını kaydeder. uygulanmadı.”
Forum 18, Bakü’deki İnsan Hakları Ombudsmanlığı Ofisine 17 Aralık 2018’de (30 Nisan 2019’da yeniden gönderilmiştir) yazılı olarak, mahkûm edilmiş vicdani retçiler Mehdiyev ve Abilov’un haklarını savunmak için (eğer varsa) ne gibi önlemler aldığını sordu. Aynı zamanda Azerbaycan Forumu 18 2003 tarafından tanıtmak işlenen sivil bir alternatif hizmetini yürütmek üzere askeri hizmeti vicdani redde sahip olanlar için izin vermek için bir yasanın kabulü için zorlamaya almıştı hangi işlemin (varsa) sordu hayır alınan Ombudsman Ofisi’nden cevap .
Alternatif sivil hizmete geçiş yasası “tartışılmıyor”
Cumhurbaşkanlığı İdaresi İnsan Haklarını Koruma Birimi danışmanı Saadat Novruzova, 3 Kasım 2021’de Forum 18 ile Mehdiyev ve Abilov davalarında AİHM’nin kararını tartışmayı reddetti. Azerbaycan’ın Ocak 2003’e kadar askerlik hizmetine sivil bir alternatif getirme taahhüdünü hatırlattı. Yaklaşık yirmi yıl sonra herhangi bir yasanın hazırlanıp hazırlanmadığı sorulduğunda, “Şu anda bu tartışılmıyor” yanıtını verdi. Sonra telefonu yere koydu
Cumhurbaşkanlığı İdaresi İnsan Haklarını Koruma Birimi Başkanı Habib Abdullayev’in telefonu, 3 ve 5 Kasım tarihleri arasında Forum 18’i her aradığında cevapsız kaldı.
30 Mart 2020’de, üst düzey bir iktidar partisi politikacısı olan Siyavush Novruzov, Parlamentoya, Milli Meclis’e, Alternatif Hizmet Yasası’nın kabul edilmesi gerektiğine dair kısa bir açıklama yaptı. Forum 18, 3 ve 5 Kasım 2021 arasında her aradığında telefonu cevapsız kaldı.
Olayları takip eden bir Yehova Şahidi 5 Kasım’da Bakü’den Forum 18’e verdiği demeçte, “Şimdiye kadar askerlik hizmetine sivil bir alternatif sunma konusunda herhangi bir ilerleme görmüyoruz.” Ama öte yandan şu anda hiç kimsenin orduda hizmet etmeyi reddettiği için zulme uğramamasından memnunuz” dedi.
Yehova Şahidi, topluluğun hem Ekim 2019 hem de Ekim 2021’deki AİHM kararlarının “alternatif hizmetle ilgili bir yasanın erken kabul edilmesine katkıda bulunacağını” umduğunu da sözlerine ekledi.
Yehova’nın Şahidi, genç erkeklerin zaman zaman Seferberlik ve Zorunlu Askerlik Devlet Hizmetine çağrıldıklarını, ancak “dini konumlarını açıkladıktan sonra genellikle tıbbi muayeneden geçmeleri gerektiğini, ancak askere alınmadıklarını” kaydetti.
Yaklaşık on Yehova’nın Şahidi genç adam 2015’ten beri askerlik hizmetini reddetti ve alternatif bir sivil hizmet yapmayı teklif etti. Bunlardan bazılarına Devlet Seferberlik ve Zorunlu Askerlik Servisi tarafından davalarının Savcılığa gönderileceği söylendi ve bazılarının da askerlik yapması yasaklandı. ülkeyi terk etmek. . Ancak, hiçbir ceza davası açılmadı ve kimse zorla orduya alınmadı.
AİHM’nin Ekim 2019’da beş vicdani retçi lehine verdiği karar
17 Ekim 2019’da AİHM, zorunlu askerlik hizmetini vicdani gerekçelerle reddettiği için 2007 ve 2013 yılları arasında mahkemeler tarafından cezalandırılan beş Yehova’nın Şahidi lehine karar verdi. Bunlardan dördü hapis cezasına çarptırılırken, beşincisine ertelenmiş hapis cezası ve para cezası verildi. Karar , Mahkeme’nin birlikte değerlendirdiği (biri iki başvuranı içeren) dört davayı kapsıyordu .
Avrupa Mahkemesi kararında Azerbaycan’ın beş kişinin de haklarını ihlal ettiğini tespit etti. Başvuranlara ödenecek toplam 38.269 Euro tazminat ve yasal masrafı belirlemiştir.
Ayrıca Mahkeme, “mevcut davanın Azerbaycan’da alternatif bir hizmet yasasının olmamasıyla bağlantılı bir soruna ışık tuttuğunu gözlemlemektedir”. Bunun hem Azerbaycan’ın Avrupa Konseyi’ne katılım taahhütlerini hem de Azerbaycan Anayasası’nın 76. maddesini ihlal ettiğine dikkat çekti.
Kararda, “Bu koşullar altında”, “Mahkeme, böyle bir durumun prensipte savunan Devlet tarafından, mevcut karara uygun olarak, kendisine düşen yükümlülükleri yerine getirmek için yasama eylemi gerektirdiğini vurgulamanın yararlı olduğu kanaatindedir. başvuruculara ve aynı durumdaki diğer kişilere vicdani ret hakkından yararlanma hakkının güvence altına alınması.”
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi , Ekim 2019 kararının uygulanmasının “gelişmiş denetimini” yürütüyor . “Acil bireysel önlemler gerektiren veya önemli yapısal sorunları ortaya çıkaran vakalar için gelişmiş bir prosedür kullanılıyor” diye açıklıyor .
Yazar bilgileri
Felix Corley, Forum 18 . Bu, 5 Kasım 2021’de Forum 18 web sitesinde ilk kez yayınlanan bir makalenin kısaltılmış halidir .
Kaynak: WRI
