Avrupa Vicdani Ret Bürosu (EBCO) 2017 yılı Yönetim Kurulu toplantılarının ikincisini 4 Kasım Cumartesi günü Kıbrıs-Lefkoşa’da gerçekleştirdi.
Toplantıya Türkiye’den Vicdani Ret Derneği’ni temsilen Yönetim Kurulu üyesi ve derneğin avukatlarından Davut Erkan katıldı.
Toplantıdan bir gün önce, 3 Kasım Cuma günü saat 15’de BM kontrolünde olan tampon bölgede Dayanışma Evinde (Home for Cooperation) EBCO başkanın da katılımı ile bir basın toplantısı gerçekleştirildi. Burada, 2017 yılında vicdani ret hakkıyla ilgili gelişmeler aktarıldı.
Aynı gün saat 17:00-19:00 arasında ise halka açık bir toplantı düzenlendi. Hem kuzey hem de güney Kıbrıstan katılımın olduğu toplantıda, vicdani ret bağlamında güncel gelişmeler katılımcılar tarafından tartışıldı.
4 Kasım günü ise EBCO’nun yılda iki kez gerçekleştirdiği Yönetim Kurulu Toplantısı gerçekleştirildi. Toplantıda EBCO’nun 2017 yılı faaliyetleri ve gelecek dönemde neler yapılabileceğine ilişkin programları masaya yatırıldı.
********************************************************
Avrupa Vicdani Ret Bürosu
35 Van Elewyck street, 1050 Brussels, Belgium Tel: +32 2 648 5220, Fax: +32 2 648 6988
[email protected] / www.ebco-beoc.org
B A S I N A Ç I K L A M A S I
Brüksel, 8 Kasım 2017
Avrupa Vicdani Ret Bürosu’nun (EBCO) 2017 yılı Genel Kurul Toplantısı 04.11.2017 tarihinde, özellikle Avrupa’daki sonuncu bölünmüş başkent olan Lefkoşe’de, iki tarafının arasında kalan BM tampon bölgesinde yapıldı.
EBCO Başkanı Friedhelm Schneider “Vicdani ret hakkı da dâhil olmak üzere insan haklarına tam saygı ve adanın ordulardan arındırılmasıyla birlikte barış ve uzlaşmaya olan talebin altını çizmek amacıyla toplantı için bu yeri seçtik. Vicdani retçiler sembolik olarak barış için tampon bölgededirler.” şeklinde konuştu.
Lefkoşe’deki BM tampon bölgesinde Home for Cooperation’da (Dayanışma Evi) 03.11.2017 tarihinde, EBCO’nun 2017 Genel Kurul Toplantısının öncesindeki günde, bir basın toplantısı ve ardından halka açık tartışma düzenlendi.
Bu yılın sonlarına doğru yayınlanacak olan EBCO’nun 2017’de Avrupa’da Askerlik Hizmetine Karşı Vicdani Ret Üzerine Yıllık Raporu’nun editörü Derek Brett, rapor ile ilgili önemli bulguları paylaştı ve “Vicdani retçilerin haklarının tanınmasına yönelik çabalar Avrupa genelinde olumsuz bir doğrultuda ilerlemeye başladı.” dedi. Ayrıca Litvanya’da ve zorunlu askerlik hizmetinin yeniden getirildiği Ukrayna gibi bazı ülkelerde durumun ve iklimin giderek kötüleştiğini belirtti. İsveç ve Hırvatistan’da kısa süreli gönüllü askerlik uygulamasının gelmesi ve İsviçre’de alternatif hizmet seçeneğinin kaldırılması tartışmaları yapılmaya başlandı. Türkiye hariç Avrupa Konseyi bölgesinde askere alma uygulaması olan bütün ülkeler, geride kalan yıllar içinde askerlik hizmetine karşı vicdani ret hakkını ya açıkça tanıdılar ya da alternatif hizmet seçeneği sunmaya niyetleri olduğunu gösterdiler.
EBCO’nun Avrupa Gençlik Forumu temsilcisi Martina Lanza “Avrupa’daki gençlerin zorunlu askerlik hizmetine karşı birleşmeleri ve hükümetlerinden zorunlu askerlik ve ordu yerine eğitim, araştırma, istihdam, sağlık ve kültür alanlarında yatırımlar yapmalarını talep etmeleri gerekir.” ifadelerini kullandı. Avrupa Konseyi bölgesinde 16 devlet askere gitmeyi halen zorunlu tutuyor: Ermenistan, Avusturya, Azerbaycan, Kıbrıs, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Gürcistan, Yunanistan, Litvanya, Moldova, Norveç, Rusya, İsviçre, Türkiye ve Ukrayna. Bazı yerlerde de askerlik uluslararası anlamda tanınmayan fiili yönetimler tarafından uygulanıyor: Abhazya ve Güney Osetya (Gürcistan), Dağlık Karabağ (Azerbaycan), Transdinyester (Moldova) ve KKTC. Şu anda statüsü henüz belirsiz olan diğer bir bölge olan Kosova; kriz tepkisi, sivil koruma ve patlayıcı madde imha etme sorumluluğu taşıyan yalnızca küçük silahlarla hafif araçları olan “askeri olmayan” bir güvenlik kuvveti kurdu. Avrupa konseyi ülkesi olmasa da, vatandaşları için askerlik hizmeti halen zorunlu olduğu için Belarus’un da bu listeye eklenmesi gerekiyor.
Kıbrıs’ta ise, Murat Kanatlı İki-toplum Vicdani Ret İnisiyatifi adına işgal altındaki bölgelerdeki durum, yargılamalar ve vicdani retçilere yönelik devam etmekte olan davalar (şu anlık 4 dava) üzerine konuştu. Özgür bölgelerde (askerlik hizmetine karşı vicdani ret hakkının tanındığı ve alternatif sivil hizmet seçeneğinin sunulduğu bölgeler) durumun nispeten iyi olduğunu belirtti ancak alternatif hizmet süresinin cezalandırıcı bir doğaya sahip olduğunu ekledi. (14 aylık askerlik hizmetine karşı 19 aylık sivil hizmet.) Olumlu bir gelişme olarak; “hükûmetin” vicdani retçilerin haklarını tanımasını ve alternatif hizmet seçeneği sunmasını isteyen önerge, KKTC’deki bütün siyasi partilerden milletvekillerince imzalandı. Buradaki durum kötü olabilir ama yine de Türkiye’deki durumdan kesinlikle daha iyi.
Son olarak, Türkiye’den kaçarak Kıbrıs Rum Kesimi’ne sığınma talebinde bulunmuş olan ve ancak son zamanlarda mülteci olarak kabul edilmiş olan vicdani retçi ve insan hakları savunucusu Halil Savda ile 05.11.2017 tarihinde Lefkoşe’de özel bir toplantı organize edildi. EBCO Başkanı Friedhelm Schneider: “Türkiye’de vicdani retçi olduğu için ve insan hakları için şiddetsiz aktivizminden dolayı maruz kaldığı yargılamaların mülteci olarak kabul edilmesiyle son bulmuş olmasından dolayı mutluyuz. Avrupa savaştan ve insan hakları ihlallerinden kaçan bütün mültecileri kabul etmeli ve korumalıdır.” şeklinde konuştu. Halil Savda zorunlu askerliği reddettiği için ve vicdani retçilere desteğini açıkladığı için 2004 yılından bu yana defalarca kez tutuklanmış, alıkonulmuş ve kötü muamelelere maruz bırakılmıştı. Savda; makaleler yazdı, birkaç gazeteye röportaj verdi, protestolarda ve toplantılarda zorunlu askerlik hizmetine karşı konuşmalar yaptı.
EBCO’nun Halil Savda ile yaptığı toplantı, 05.11.2017, BM tampon bölgesi Lefkoşe, Kıbrıs
**
EBCO, temel bir insan hakkı olarak savaş hazırlıklarında, savaşlarda ve diğer askeri faaliyetlerde yer almaya karşı vicdani reddi teşvik etmek amacıyla Avrupa ülkelerindeki vicdani ret dernekleri için bir şemsiye yapı olarak 1979 yılında Brüksel’de kuruldu. 1998 yılından bu yana Avrupa Konseyi’nde katılımcı statüsüne sahiptir ve 2005 yılından bu yana Uluslararası Sivil Toplum Kurumları Konferansı’nın bir üyesidir. 1994 yılındaki “Bandrés Molet & Bindi Kararı”nda belirlendiği üzere; Avrupa Parlamentosu Sivil Özgürlükler, Adalet ve İçişleri Komitesi’nin üye devletlerde vicdani ret ve sivil hizmet üzerine kararlarının uygulanışı üzerine yıllık raporunun hazırlanmasında görev alıyor. 1995 yılından bu yana Avrupa Gençlik Forumu’nun tam üyesidir.
