Vicdani ret başka bahara kaldı!
29 Mart 2014, Cumartesi
Askerlik çağına gelmiş ve halihazırda yurt ödevini yapan binlerce genç ile ailelerini yakından ilgilendiren Askerlik (Değişiklik) Yasa Önerisi’nde yer alan askerlik süreleri ve vicdani ret konuları, yeni formül arayışlarına takıldı. Öneriyi yapan TDP’li Milletvekilleri’nden Zeki Çeler, Kuzey kıbrıs Postası’na yaptığı özel açıklamada, “askerlik süreleri” konusunda yeni bir düzenleme üzerinde durulduğunu bildirdi.
Çeler, yasa önerisinde “Askerlik Yükümlülüğünün Kamu Hizmetiyle Yerine Getirilmesi” başlığı altında yer alan “vicdani ret” konusunun ise, Anayasa’ya aykırılık içerdiği tartışmaları nedeniyle, Anayasa değişikliği sonrasına bırakılabileceğinin sinyallerini verdi. Vicdani retçi Murat Kanatlı ise, vicdani reddi içeren ilgili değişikliği “bir samimiyet testi” olarak nitelendirdi ve “4A değişikliği samimiyet testidir, hakkın tanınmasıdır. Beklentimiz bu yöndedir. Eğer yapmayacaklarsa, davası süren iki vicdani retçinin sürecinden de birinci derecede sorumlu olacaklardır” dedi.
Kıbrıs Postası – Meryem Ekinci
Askerlik çağına gelmiş ve halihazırda yurt ödevini yapan binlerce genç ile ailelerini yakından ilgilendiren Askerlik (Değişiklik) Yasa Önerisi’yle ilgili çalışmalar sürüyor.
TDP Milletvekilleri Mehmet Çakıcı, Hüseyin Angolemli ve Zeki Çeler’in 6 Şubat’ta yaptığı yasa önerisini görüşen Cumhuriyet Meclisi Hukuk ve Siyasi İşler Komitesi, öneriyi birkaç hafta içerisinde Genel Kurul’a sevketmeyi planlıyor. Askerlik süresinin kısaltılması, bedelli askerlik ve vicdani ret konularında değişiklikler içeren yasa önerisiyle ilgili son gelişmeleri Kıbrıs Postası’na değerlendiren Hukuk ve Siyasi İşler Komite Üyesi Milletvekili Zeki Çeler, yasa önerisiyle ilgili tüm taraflardan görüş alındığını ancak hükümetin henüz görüş bildirmediğinin altını çizdi.
Bedellide değişiklik yok
Komitenin üç haftalık bir aranın ardından geçtiğimiz hafta toplandığını anımsatan Milletvekili Çeler, yasa önerisinde yer alan bedelli askerlik, bedelli askerlik hakkını kaybedenlere af getirilmesi ve 90 gün ibaresinin 120 gün olarak değiştirilmesi konularında bir değişiklik öngörülmediğini kaydetti.
Vicdani ret ve askerlik süreleri masada
Çeler, komitenin öneride yer alan “askerlik süreleri” ve “askerlik yükümlülüğü yerine kamu hizmeti yapılması” konularında ise çalışmalarını sürdürdüğünü vurguladı.
“Talep edilen sürenin tamamını elde edemeyebiliriz”
“Askerlik süreleri” konusunda Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı ile Maliye Bakanlığı’nı “sıkıntıya düşürmeyecek” bir ayarlama ve formül üzerinde çalışıldığını bildiren Çeler, “Askerlik süresinin kısalması konusunda talep edilen sürenin tamamını elde edemeyebiliriz” dedi.
“Vicdani ret sağlam çalışma gerektirir”
Çeler, “Askerlik Yükümlülüğünün Kamu Hizmetiyle Yerine Getirilmesi” başlığı altında, askerlik yerine kamu hizmetinin tercih edilmesi konusunda ise, gündemde, vicdani reddin Anayasa’ya aykırı olup olmadığı yönünde bir tartışma olduğunu anımsatarak, bu konunun uzun soluklu bir çalışma gerektirdiğini ve Anayasa değişikliğiyle birlikte sunulabileceğini belirtti.
Çeler şöyle konuştu:
“Vicdani ret konusunda ekstra bir çalışma gerekiyor. Anayasa’ya aykırı mı değil mi diye bir tartışma konusu vardır. Bize göre Anayasa’ya aykırı değildir ancak altının doldurulması lazımdır. Vicdani ret sağlam çalışma gerektirir. Çok uzun bir süre gerektirir.”
“Israr etmeyeceğiz”
Çeler, TDP’nin vicdani reddin yer almayacağı bir yasa önerisinin genel kurula gönderilmesi konusunda nasıl bir tutum izleyeceğinin sorulması üzerine ise, “Biz, sırf içeride bekleyen genç arkadaşlarımızın ve askerlik yapmayı düşünenlerin beklentilerini karşılamak adına bu konuda tamam deme taraftarı olarak duruyoruz. Israr etmeyeceğiz” dedi.
Murat Kanatlı:
Yeni Kıbrıs Partisi (YKP) Yürütme Kurulu Üyesi, vicdani retçi Murat Kanatlı ise vicdani ret konusunun Anayasa’ya aykırılığı ve yasa önerisinden çıkarılması konularında yaptığı açıklamada öncelikle Anayasa Mahkemesi’nin Ekim 2013’te sonuçlandırdığı kendisiyle ilgili davaya işaret etti.
Kanatlı, “Anayasa’ya aykırılık konusu Anayasa Mahkemesi kararında net olarak ortaya konulmaktadır. Anayasa Mahkemesi kararında, Anayasa’nın 74. maddesi dikkate alınarak yasal değişiklik yapılması önerisi var. Anayasa’nın ilgili maddesi ortadayken, Askerlik Yasası’nın 4. Maddesi’ne bir fıkra daha eklenerek düzenleme yapılabilir” dedi.
Vicdani ret konusunun BM İnsan Hakları Komisyonu, Avrupa Konseyi’nin insan hakları yapıları ve Avrupa Parlamentosu’nun hazırladığı raporlarda yer aldığının altını çizen Kanatlı, şöyle konuştu:
“BM İnsan Hakları Komisyonu’nun son tavsiyeleri çok net bir şekilde vicdani ret hakkının sivil bir şekilde düzenlenmesini, eğer bir komiteye ihtiyaç varsa komitenin tamamen sivillerden oluşmasını ve alternatif kamu hizmetinin de sivil ve herhangi cezalandırıcı nitelikte olmaması gerektiğini belirtir.”
“Bir anayasa değişikliğinin CTP’nin ana gündeminde olup olmadığı bile belirsizdir”
Kanatlı, bir Anayasa değişikliği olup olmayacağının belirsizlik içerdiğini ve bu konuda özellikle CTP-BG’nin kesin bir irade yansıtmadığını ifade ederek, “Bu yalnızca CTP içerisindeki birkaç vekilin gündemindedir. Bir Anayasa değişikliğinin CTP’nin ana gündeminde olup olmadığı bile belirsizdir. Anayasa’nın değişip değişmeyeceğinin belli olmadığı bir ortamda vicdani ret hakkını Anayasa değişikliğine bağlamak samimiyetizliktir” şeklinde konuştu.
“İki vicdani retçinin sürecinden birinci derecede sorumlu olacaklar”
Kanatlı, Askerlik (Değişiklik) Yasa Önerisi’nde yer alan ve Askerlik Yükümlülüğünün Kamu Hizmetiyle Yerine Getirilmesi’yle ilgili olan 4A Maddesi’nin milletvekilleri ve CTP-BG için bir samimiyet testi olduğunu ifade ederek, “4A değişikliği samimiyet testidir, hakkın tanınmasıdır. Beklentimiz bu yöndedir. Eğer yapmayacaklarsa, şu aşamada davası süren iki vicdani retçinin sürecinden de birinci derecede sorumlu olacaklardır” dedi.
Askerlik süreleri
Askerlik Değişiklik Yasa Önerisi’nin Cumhuriyet Meclisi’nin internet sayfasında yer alan mevcut halinde, askerlik süreleriyle ilgili düzenleme şöyle:
“Askerlik Süresi 10. Mükellefiyet hizmet süresi, bu yasada belirtilen diğer süreler geçerli olmak üzere 8 aydır. Ancak, insan kaynağının yeterliğine bağlı olarak bu süre, Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığının teklifi, Başbakanlığın önerisi ve Bakanlar Kurulunun Kararı ile değiştirilebilir.
(1)Yedek subay aday adaylığı hakkı kazandıran öğrenim kurumundan mezun olanlar askerlik hizmetini aşağıdaki şekilde yerine getirirler: (A) Yedek subay olanlar 10 ay hizmet yapmak; veya (B) Çavuş olanlar 8 ay hizmet yapmak; veya (C) Kısa dönem er olanlar 6 ay hizmet yapmak.”
Kamu Hizmeti
Yasa önerisi’nde yer alan ve esas yasanın 4. Maddesine ek olarak ifade edilen 4A maddesi ise şöyle düzenlendi:
“Kişinin politik görüşleri, ahlaki değerleri veya dinsel inançları sebebiyle silah altına alınmayı reddetmesi halinde, askerlik yükümlülüğü, bu Yasa’nın 10’uncu maddesinde belirtilen süre kadar, Devlete bağlı bir kurumda kamu hizmeti yapmak suretiyle yerine getirilir. Kamu hizmetinin verileceği kurum ve hizmetin niteliği, kişinin eğitim durumu ve mesleği dikkate alınarak Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığınca, Başbakanlık ile istişare edilerek belirlenir. Kamu hizmeti yapacak olan yükümlülerin başvuru usulü, görevlendirilmesi, denetlenmesi ve hizmeti verirken uyacakları kurallar Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı tarafından hazırlanıp, Başbakanlıkça önerilecek ve Bakanlar Kurulunca onaylanacak bir tüzükle düzenlenir.”
