Vicdani ret, bir bireyin yalnızca askeri üniformayı reddetmesi değil elbette; Devletin kutsallaştırdığı savaş düzenine, toplumun en küçük hücrelerine kadar sinmiş militarist dile, anıtlara, törenlere, oyuncaklara, müfredata, hatta gündelik hayatın sıradan imgelerine karşı bir susmama halidir. Bu itiraz, çoğu zaman büyük laflarla değil, sessiz ama inatçı bir vicdanın fısıltısıyla başlar.
Türkiye’de vicdani ret hareketi 1989’da başlayan, 1990’larda yargılamalarla görünür hale gelen, 2000’lerde uluslararası boyut kazanan ama günümüzde hâlâ yasal güvenceye kavuşmamış bir insan hakları mücadelesidir.
Bu raporlar, vicdani ret hakkını mülteci koruması ve geri göndermeme ile ilişkilendirmekte ve zulümle karşı karşıya kalan vicdani retçilere güvenlik sağlanması gerektiğini vurgulamaktadır.
Almanya’da vicdeni ret anayasal güvence altında. Alman Anayasası’nın 4’üncü maddesinin 3’üncü fıkrası “Hiç kimse, vicdanına aykırı olarak silahlı savaş hizmeti yapmaya zorlanamaz” ifadesi yer alıyor. 17,5 yaşından büyük kişiler vicdani ret başvurusunda bulunabiliyor.
4 Eylül 2025, İzmir-Karaburun’da ‘Karaburun Bilim Kongresi’ tarafından düzenlenen etkinlikte “Savaşa Karşı Direniş: Sivil İtaatsizlik ve Vicdanî Ret” oturumuna ait videodur.
Vicdani Ret İzleme ekibi olarak, bu yıl “savaş” temasıyla düzenlenen 19. Karaburun Bilim Kongresi’ne katıldık.
Türkiye Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri bünyesinde askerlik hizmetini yerine getirmeyi kati suretle reddediyorum.
Aşağıda imzası bulunan kuruluşlar olarak, 10-11 Eylül 2025 tarihlerinde Samut Prakan İl Mahkemesi’nde yargılanacak olan Tayland’ın ilk vicdani retçisi Netiwit Chotiphatphaisal’a güçlü desteğimizi ifade ediyoruz.
Itamar Greenberg, bu gençlerden biri. Kendisi bu kararının bedelini 18 yaşında olmasına karşın hapis cezasıyla ödedi. Üstelik son 20 yılın en uzun vicdani ret hapis cezasına çarptırıldı. Greenberg ile vicdani ret kararını ve maruz kaldığı hak ihlallerini konuştuk.
Komisyon vicdani retçilerin sesini duymalı. Bu, yıllardır yok sayılan bir hakkın teslimi olacak ve kalıcı kardeşlik ile gerçek demokrasi için hayati bir eşik oluşturacaktır.
