MAYIS 3, 2024
ABD’nin prestijli kurumlarından Columbia Üniversitesi’ndeki Gazze protestoları bu hafta öğrencilerin Hamilton Hall’u işgal etmesiyle yeni bir boyuta taşındı.
Hamilton Hall tarih, siyaset bilimi ve sosyoloji bölümlerini barındırmak için 1972’de inşa edilmişti. Merkezin bodrum katında Arkeoloji Araştırma Laboratuvarları mevcut.
Protestolar diğer üniversitelere yayılırken Columbia’nın özel bir önemi var. Bu üniversite aynı zamanda Vietnam Savaşı protestolarında da önemli bir merkezdi. Bu yüzden yazarlar ve siyaset bilimciler son haftalarda sıklıkla Vietnam protestolarını anımsatıyor.
Ancak Hamilton Hall’ün işgali Vietnam Savaşı protestolarını daha da fazla anımsattı. Zira yüzlerce öğrenci, 1968’de ülkedeki ayrımcılığı ve savaşı protesto etmek için aynı binayı işgal etmişti. Hamilton Hall’un işgali bu yüzden de sembolik bir öneme sahip.
COLUMBIA YENİDEN İŞGAL ALTINDA: 1968 PROTESTOLARI
Üniversitedeki Vietnam protestoları esasen 1960’ların “Yeni Sol” hareketinin dayanak noktası olan “Demokratik Toplum İçin Öğrenciler” ve Columbia’nın “Afro-Amerikalı Öğrenciler Topluluğu” tarafından organize edilmişti.
Nisan 1968’deki kitlesel protestoları tetikleyen iki önemli olay vardı: Bunlardan ilki, üniversitenin, siyahların çoğunlukta olduğu Harlem sınırındaki büyük bir halka açık park olan Morningside Park’ta ayrımcı bir spor salonu inşa etme planıydı (ki sadece birkaç hafta önce Martin Luther King Jr.’a yönelik suikast nedeniyle ayaklanmalar başlamıştı). Söz konusu spor salonunda siyahların girişi için ayrı bir kapı düşünülmüştü ve Columbia mensuplarının buradaki alanı daha genişti. Çoğunlukla beyaz sporcular, salona yönelik protestolara karşı çıkıyordu.
Protestoları tetikleyen ikinci önemli olay da üniversitenin Savunma Bakanlığı’yla (Pentagon) ilişkisiydi. Vietnam Savaşı şiddetlenirken Columbia öğrencileri, üniversitenin bakanlığa bağlı düşünce kuruluşu Savunma Analizi Enstitüsü’yle bağlarını koparmasını talep ediyordu.
Protestocular, Hamilton Hall ile birlikte kampüste toplam 5 binayı işgal etmiş ve dekan vekili Dean Henry S. Coleman’ı yaklaşık 24 saat boyunca rehin almıştı.
Nisan 1968’de 7 gün boyunca 700’den fazla öğrenci gözaltına alınmıştı. Forbes’un haberine göre, protestoların ardından toplam 73 öğrenci Columbia’dan uzaklaştırılmış, daha sonra bir kısmı üniversiteye geri dönebilmişti.
FİLİSTİN PROTESTOLARI: YILLAR SONRA POLİS İLK KEZ ÜNİVERSİTEDE
Bugün İsrail’in Gazze’deki katliamlarını protesto eden öğrenciler, ilk olarak 17 Nisan’da üniversitenin Güney Çimlerinde Gazze Dayanışma Kampı’nı kurdu. Protestocular üniversiteyi İsrail ordusuyla iş yapan şirketlerle işbirliğini feshetmeye çağırıyor.
Üniversite yönetimiyse 18 Nisan’da hızla kampı kapatmak için harekete geçti ve Vietnam protestolarından bu yana üniversiteye ilk kez polisi soktu. O akşam 100’den fazla öğrenci gözaltına alındı. Bu kişiler arasında Müslüman Demokrat Temsilci İlhan Ömer’in kızı İsra Hirsi de vardı.
19 yaşındaki Columbia öğrencisi Rachel, NBC’ye yaptığı açıklamada, “Sanırım bu bardağı taşıran damla oldu çünkü öğrenciler zaten rektör tarafından inanılmaz derecede baskı altına alınmış ve sansürlenmiş hissediyordu.” diyor.
O zamandan beri protestolar New York Üniversitesi ve Yale Üniversitesi’nden Illinois Üniversitesi’ne kadar ülke çapındaki kampüslere uzandı. Örneğin yine prestijli kurumlardan Kaliforniya Üniversitesi Berkeley kampüsü, artan gösteriler nedeniyle kapılarını kapattı.
Bu arada Columbia öğrencileri de kampı yeniden hızla inşa etti. Üniversitenin rektörü Minouche Shafik, kampın boşaltılması için bu pazartesi yerel saatle 14.00’e kadar öğrencilere süre vermişti. Salı sabahı öğrenciler Hamilton Hall’ü işgal etti ve yönetim içerideki öğrencileri okuldan atmakla tehdit ediyor.
Salı gecesi New York polisi Hamilton Hall’e girip onlarca öğrenciyi daha gözaltına aldı. Şu ana kadar kaç öğrencinin uzaklaştırma aldığı veya ihraç edildiği bilinmiyor. Columbia’da final sınavları 10 Mayıs’ta sona erecek ve mezuniyet töreni 15 Mayıs’ta yapılacak.
1968 COLUMBIA PROTESTOLARI LİDERİ: “BU ÇOCUKLAR BİZDEN DAHA AKILLI”
Salı günü Daily Beast’e verdiği röportajda eski Columbia protesto lideri Mark Rudd, şimdiki gençlerin kendilerine göre “çok daha dikkatli” ve “daha akıllı” olduğunu söyledi. Rudd, 1968’deki protestolar sırasında açığa alınan öğrencilerden biriydi.
Şu anda 76 yaşında olan Rudd, Columbia’da kamp kuran savaş karşıtı protestocuların kendileriyle önemli bir motivasyonu paylaştığını söylüyor.
“Onlar hemen hemen bizimle aynılar. Öğrencilerin temel motivasyonunun o kadar da karmaşık olmadığını düşünüyorum. Ahlaki bir trajedinin ve ahlaki suçun devam ettiğini görüyorlar ve bunu durdurmak için bir şeyler yapmaya çalışmak istiyorlar.” diyen Rudd, şöyle ekliyor:
“Gazze’de 34 bin kişinin öldürülmesine ve 2 milyona yakın insanın yerinden edilmesine bakıp ‘Hey, dur!’ demek benim için dünyadaki en normal şey.”
“ÜNİVERSİTELER FİLİSTİN VE İSRAİL MESELESİNİ TARTIŞMAKTAN KORKUYOR”
1968’deki protestoculardan biri olan Eleanor Stein de NPR’den Michel Martin’e verdiği röportajda, “Görünüşe göre bugün üniversiteler Filistin ve İsrail meselelerini açık ve özgür bir şekilde tartışmaktan korkuyorlar.” diyor. “Öğrencilerin eylemlerini destekliyorum. Kampüste nasıl bir araya gelineceğine ilişkin bazı belirsiz üniversite kurallarını çiğnemiş olabilirler, ancak insanların derslere gitmesine müdahale etmediler.”
Hâlihazırda New York Eyalet Üniversitesi’nde hukuk ve insan hakları dersleri veren Stein, 1968’deki protestoların arkasında bir çevre duyarlılığı olduğunu da hatırlatıyor. Zira söz konusu spor salonu Harlem’deki az sayıda yeşil alandan birinde inşa ediliyordu.
1968 protestolarının mirası üzerine konuşan Stein, “Öncelikle Morningside Park hâlâ sağlam. İkincisi, Vietnam Savaşı’na karşı, o dönemde aslında küresel bir hareket olan ve ülkemizin tarihi açısından derin sonuçlar doğuran bir eylemi ülke geneline yaydık.” ifadelerini kullanıyor:
“Ve eğer böyle bir hareket olmasaydı, savaşın daha ne kadar süreceğini kim bilebilir? Bu yüzden kesinlikle buna değdiğini düşünüyorum.”
GÜNEY AFRİKA’DAKİ APARTHEİD REJİMİNE YÖNELİK PROTESTOLARDAN İLHAM ALDILAR
Michigan Üniversitesi’nde Filistin yanlısı hareketin bir parçası olan Yahudi öğrenci Alex de, “Bu eylemler dayanışmayla ilgili” diyor.
NBC’ye konuşan öğrenci, “Dünyanın her yerinde bizim gibi okullar var. Senkronize bir hareket gerçekleşiyor. Bu, ABD’nin çok ötesinde kolektif bir hareket” ifadelerini kullanıyor.
Protestoları organize eden öğrenciler, bir önceki Michigan neslinin de katıldığı, Güney Afrika’daki apartheid hükümetine karşı düzenlenen protestolardan da ilham aldıklarını söylüyor.
PAUL AUSTER’A SAYGIYLA: “CİĞERLERİMDEKİ VİETNAM ZEHRİNDEN DELİRMİŞTİM”
Yazıyı 30 Nisan’da vefat eden ünlü romancı Paul Auster’ı anarak noktalayalım. Auster, Columbia’daki Vietnam Savaşı karşıtı protestolarda da yer almıştı.
Ünlü yazar, 2008’de New York Times’ta yazdığı köşe yazısında 1968 protestolarına neden katıldığını şöyle anlatmıştı:
“Gittim çünkü deliydim, ciğerlerimdeki Vietnam zehrinden delirmiştim ve o öğleden sonra kampüsün merkezindeki güneş saatinin etrafında toplanan yüzlerce öğrenci sadece spor salonunun inşaatını protesto etmek için orada değildi. Deliliklerini açığa vurmak, bir şeye, herhangi bir şeye yöneltmek için de oradaydı. Hepimiz Columbia’da öğrenciydik, Columbia askeri yükleniciler için kazançlı araştırma projeleriyle meşguldü ve böylece Vietnam’daki savaş çabalarına katkıda bulunuyordu. O halde neden ilk taşı Columbiya’ya atmayalım?”
Kaynak: Fikir Gazetesi
