Vicdani Ret Derneği (VR-DER) avukatı Davut Erkan, Nisan ayı içerisinde Türkiye İnsan Hakları Kurumu, Kamu Denetçiliği Kurumu ve TBMM İnsan Hakları Komisyonu’na vicdani ret hakkının yasal olarak düzenlenmemesinden kaynaklı hak ihlalleri ile ilgili başvurular gerçekleştirmişti.
Kamu Denetçiliği Kurumu (Anayasa Mahkemesine bir başvurumuz bulunduğunu öğrendiklerinden) “yargıya intikal eden bir konuda inceleme yapamayız” diyerek başvuruyu incelemeyeceklerini bildirdiler.
İnsan Hakları Kurumu’ndan ise bu hafta içinde aşağıdaki yazılı cevap geldi. Yazıda, Adalet Bakanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı’na dilekçenin gönderilerek bu kurumlardan görüş alınacağı ve gelecek cevaplardan sonra kendilerinin bir araştırma, inceleme ve değerlendirme yapacakları belirtilmiş.
TÜRKİYE İNSAN HAKLARI KURUMU (metni görmek için tıklayın) (metnin devamı)
Sayın Davut ERKAN
İstanbul’da kurulu ‘Vicdani Red Derneği’nin kurucu üyelerinden olduğunuzu, politik görüşleriniz, ahlaki değer ve kanaatleriniz gereği askerlik yapmanızın, ordu içerisinde yer almanızın, savaşmanızın veya savaş eğitimi almanızın mümkün bulunmadığını, savaş karşıtlığı, amti-militarizm ve benzeri konularda faaliyet yürüten bir aktivist olduğunuzu, ayrıca askerlik işlemlerinizi yaptırmadığınız için bakaya sayıldığınızı, bundan dolayı hakkınızda ‘yakalama emri’ çıkarıldığını ifade ederek yakalama kararı nedeniyle mesleğinizi ifa etmekte zorlandığınız, kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkınızın, hak arama özgürlüğünüzün, seyahat özgürlüğünüzün ve vicdan özgürlüğünüzün ihlal edildiği gerekçesiyle Kurumumuza yaptığınız başvuruya dair bila tarihli dilekçeleriniz 04.04.2014 tarih 1001 sayı ve 11.04.2014 tarih 1073 sayı ile kayda alınarak incelenmiştir.
Mezkur dilekçelerde ayrıca; Anayasa’nın lafzına aykırı olarak, Askerlik Kanunu’nun 1 ve 47. maddelerinde yapılan düzenlemeler nedeniyle, vicdani retçilerin kanun eliyle vicdani kanaatlerini çiğneyerek askere gitmeye, vicdani kanaatlerine sadık kalmak isteyen kişilerin ise sonu gelmez bir kaçak hayatı yaşamaya zorlandıklarını, bunların ilk etapta idari para cezası, daha sonra ise tekrarlanan ceza davaları ve hapis cezaları ile karşı karşıya kaldıklarını, dini, ahlaki, politik ve benzeri nedenlerle askerlik yapmak istemeyen/askerlik yapmaları kendilerinden istenemeyecek olan kişilerin başvurabileceği herhangi bir idari veya adli mekanizma/iç hukuk yolunun bulunmadığını, bu durumda kalan insanların yasadışı yollarla yurt dışına kaçmak veya yurt içinde köşe bucak kaçarak yaşamak zorunda kaldıklarını, bu hususların AİHM kararlarında vicdani retçilerin “sivil ölüm” olarak tanımlanan bir durujma sokuldukları şeklinde tanımlandığını ve bu gerekçeyle Türkiye’nin defalarca AİHS’nin 3. maddesinden mahkum olduğunu belirtilerek,
Yakalanarak askere alınmanıza ilişkin işlemlerin durdurulması, vicdani retçilerin mağduriyetinin araştırılması ile vicdani ret sebebiyle askerlik hizmetinden bağışık tutulma imkanını sağlayacak bir mekanizmanın oluşturulması hususunda gerekli çalışmaların yapılmasının sağlanması yönünde yardım talep edilmektedir.
Buna göre;
Başvurunuz, vicdani ret hakkına ilişkin uluslararası hukuk, kararlar ve uygulamalar ile Türkiye’nin sözkonusu kararlardan kaynaklanan yükümlülükleri de gözönünde bulundurulmak suretiyle değerlendirilmek üzere, kurumumuz görüşü ile birlikte, ilgisi nedeniyle Adalet ve Milli Savunma Bakanlıklarına intikal ettirilmiş olup, neticesinden tarafınıza bilgi verilmesi sağlanacaktır.
Bilgilerinizi rica ederim.
Dr. Hikmet Tülen
Başkan
Yüksel Cad. No 23, Kat 3, Yenişehir 06650 Ankara – TÜRKİYE
Tel: (0312) 422 29 00 Faks: 422 29 96
Ayrıntılı bilgi için iritibat: Z. G. Zengin Huk. Müş. Dahili: 2916
