Tayland: Vicdani Retçi Netiwit Chotiphatphaisal’a Yönelik Suçlamalar Düşürülsün
08 EYLÜL 2025
Aşağıda imzası bulunan kuruluşlar olarak, 10-11 Eylül 2025 tarihlerinde Samut Prakan İl Mahkemesi’nde yargılanacak olan Tayland’ın ilk vicdani retçisi Netiwit Chotiphatphaisal’a güçlü desteğimizi ifade ediyoruz. Chotiphatphaisal, BE 2497 (1954) Askerlik Hizmeti Yasası’nın 27. Maddesi uyarınca “askerlik hizmetinden kaçmak” suçlamasıyla yargılanıyor. Suçlu bulunması halinde üç yıla kadar hapis cezasıyla karşı karşıya kalacak.
Netiwit’in, Tayland ordusunun 2014’te iktidarı ele geçirmesinin ardından henüz ergenlik çağındayken askerlik yapmayı reddetmesi vicdani bir meseledir. Kendi sözleriyle:
“Barışın şiddetle sağlanması gerektiği, itaatin vicdandan daha önemli olduğu fikrini reddediyorum. Militarist değerler Tayland toplumuna nüfuz etmiş durumda; sadece kışlalarda değil, sınıflarımızda, siyasetimizde, gençlere nasıl düşünmeleri ve kendilerini nasıl ifade etmeleri öğretildiğinde de. Bu değerler gerçek eğitimi, demokrasiyi ve ifade özgürlüğünü elde etmeyi zorlaştırıyor. İtiraz etmek, bu zihniyete direnmektir. Yani şunu söylemektir: Hayatlarımız savaş aracı olmamalı, zihinlerimiz korkuyla yoğrulmamalı.”
Reddi, yalnızca son derece kişisel bir vicdani eylem değil, aynı zamanda uluslararası hukukun tanıdığı ve koruduğu bir duruştur. Tayland’ın da taraf olduğu Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme’nin (ICCPR) 18. maddesi, düşünce, vicdan ve inanç özgürlüğü hakkını güvence altına almaktadır. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komitesi, vicdani ret hakkının 18. maddede yer aldığını ve bireylerin inançları ihlal edilerek askerlik hizmetine zorlanmaması gerektiğini teyit etmiştir.
Netiwit’in bu hakkı kullanması nedeniyle kovuşturulması, yalnızca Tayland’ın uluslararası yükümlülüklerini ihlal etmekle kalmıyor, aynı zamanda vicdan özgürlüğüne saygı gösterilmesi gerektiği temel ilkesini de zedeliyor.
Bu nedenle biz:
* Tayland yetkililerine Netiwit Chotiphatphaisal’a yöneltilen suçlamaları derhal düşürmeleri ve gelecekte vicdani ret nedeniyle yargılanmamasını sağlamaları çağrısında bulunuldu.
* Tayland’ı, uluslararası insan hakları standartlarıyla uyumlu bir şekilde, vicdani ret hakkını yasalarında ve uygulamalarında tanımak için gerekli yasal adımları atmaya çağırıyoruz.
Netiwit’in duruşu evrensel bir ilkeyi yansıtıyor: Hiç kimse vicdani gerekçelerle silahlanmayı reddettiği için cezalandırılmamalıdır. Sözleri bize vicdani reddin hem bir insan hakkı hem de militarizme karşı güçlü bir direniş eylemi olduğunu hatırlatıyor. Onunla ve Tayland’da ve ötesinde öldürmeyi reddeden herkesle dayanışma içindeyiz.
İmzacı kuruluşlar (alfabetik sırayla):
Savaş Karşıtları Enternasyonal
Kaynak: WRI
