İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), güneydoğuda yapılan operasyonlar sırasında sivillere yönelik hak ihlallerinin soruşturulmasının hükümet tarafından engellendiğini söyledi.
HRW, bugüne kadar 22 kent ve bölgede sokağa çıkma yasağı ilan edildiğini, bu uygulamanın sivillere yönelik hak ihlallerinin de belgelenmesini zorlaştırdığını belirtiyor.
Örgüt ayrıca hükümetin, Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiserliği’nin bölgeye girmesine ve konuyu araştırmasına ‘hiç vakit kaybetmeden’ izin vermesi gerektiğini vurguluyor.
Rapora göre, Türkiye BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Zeyd Raad el Hüseyin’in güvenlik güçlerinin PKK ile bağlantılı silahlı gruplara karşı yürüttüğü askeri operasyonlardaki olası hak ihlallerini incelemek üzere, BM ekibinin bölgede tetkiklerde bulunabilmesi için izin istediği mektubuna yanıt vermedi.
HRW, hükümetin sadece Hüseyin’in kendisinin ülkeyi ziyaret edebileceğini belirtmekle yetindiğini aktarıyor.
‘Bağımsız incelemeler engellendi’
HRW, kendileri dahil olmak üzere Uluslararası Af Örgütü, İnsan Hakları için Doktorlar gibi örgütlerin muhtemel ihlalleri incelemek için bölgeye girişinin engellendiğini de aktarıyor.
Engellemelerin sokağa çıkma yasaklarının kaldırılmasından sonra da devam ettiği belirtiliyor.
Örgütün Türkiye araştırmacısı Emma Sinclair-Webb, “Türkiye hükümetinin güneydoğuda birçok bölgeyi fiilen abluka altına almış olması, bir şeylerin örtbas edilmeye çalışıldığına ilişkin şüpheleri besliyor” diyor.
HRW: Cizre alarm zillerini çalmalıydı
Açıklamada, “Güvenlik güçleri ile PKK ile bağlantılı Sivil Savunma Birlikleri (YPS, Yekineyen Parastina Sivil) arasında silahlı çatışma yaşanan yerlerde en az 338 sivil öldürüldü” deniyor.
Araştırmaları sonucu derledikleri bilgilerin, Cizre’de bodrumlarda mahsur kalmış kişilerin güvenlik güçleri tarafından öldürüldüğünü gösterdiğini belirten HRW şöyle diyor:
“Eldeki bilgiler, güvenlik güçlerinin kuşattıkları üç binanın bodrumlarında mahsur kalmış, aralarında silahsız sivillerin ve yaralı savaşçıların da bulunduğu 130 civarında insanı öldürdüklerini de gösterir nitelikte.”
HRW Türkiye araştırmacısı Sinclair-Webb ise “Aralarında çocukların da bulunduğu, beyaz bayrak sallayan ya da bodrumlarda mahsur kalmış sivillerin, güvenlik güçleri tarafından öldürüldüğü yönünde inandırıcı anlatımlar var ve bu anlatımların varlığı alarm zillerinin yüksek sesle çalmasına neden olmalıydı” diyor.
‘Yargı soruşturma için harekete geçmeli’
Ayrıca bu olası ihlallere karşı yargı makamlarına çağrıda bulunuyor: “Cizre savcılığının, mağdurların adalet arayışına yanıt verebilecek tam, etkin ve bağımsız bir soruşturma yürütmesi gerekiyor.”
Örgüt, mağdur aileleriyle yaptıkları görüşmelere dayanarak bugüne kadar bu konuda bir soruşturma yürütüldüğüne ilişkin bir bilgiye ulaşamadıklarını aktarıyor.
Cizre’de yaşanan diğer sivil ölümlerinin bir çoğunun YPS’nin barikat kurduğu ve güvenlik güçleriyle çatıştığı bölgelerde yaşandığı belirtilirken, bunun yanı sıra çatışma olmayan yerlerde de sivil ölümlerinin gerçekleştiğine dikkat çekiliyor.
İnsan Hakları İzleme Örgütü, mağdur yakınlarıyla ve ölümlere tanıklık edenlerle yapmak istedikleri görüşmelerin ise Nisan ayında engellendiğini söylüyor.
**
Cizre’ye infaz raporu: 66 sivil öldürüldü
İnsan Hakları İzleme Örgütü’nden ağır Cizre raporunda en az 66 sivil ağır silahlar ve havan topu atışlarıyla, 130 kişi ise bodrumlarda öldürüldüğü belirtildi.
KEMAL GÖKTAŞ
Yayınlanma tarihi: 11 Temmuz 2016 Pazartesi
İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün (Human Rights Watch) Cizre’deki sokağa çıkma yasakları sırasında yaşanan hak ihlalleriyle ilgili raporunda en az 66 sivilin ağır silahlar ve havan topu atışlarıyla öldürüldüğü, bu ölümlerden 8’nin güvenlik güçleri tarafından işlendiğinin HRW tarafından belgelendiği ifade edildi. Raporda hükümetin sivil ölümlerin ve hak ihlallerinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde soruşturulmasını engellediği belirtildi.
HRW’den bir araştırmacı Mart ve Nisan aylarında Cizre’de, tanıklar, mağdurlar ve sivil toplum örgütleriyle görüştü. Nisan ayındaki ziyarette araştırmacının daha fazla mülakat yapması Terörle Mücadele Şubesi tarafından, kaymakamlık izni gerektiği söylenerek engellendi. Buna karşın raporda “HRW, engellemeden önce, Cizre’deki 8 sivil ölümünü ayrıntılı bir şekilde tespit etme fırsatı bulmuştu. HRW 2015 Eylülü’nde, yine sokağa çıkma yasağı sırasında vuku bulmuş 8 ölümü daha tespit etmişti” denildi. Raporda ayrıca Cizre’nin Ocak 2016 ile Mayıs 2016 arasında çekilmiş iki ayrı uydu görüntüsü de konularak yıkımın boyutları gösterildi. Yine uydu görüntüleri ile hastanenin bahçesinde konuşlanmış askeri araçlara ilişkin görüntüler de raporda yer aldı.
Göç ettirildiler
HRW’nin Cizre raporunda yapılan bazı tespitler şöyle:
-Bölgede 355 binden fazla insan yerlerinden edildi.
-Güvenlik güçleri ile PKK bağlantılı YPS arasında çatışma yaşanan yerlerde en az 338 sivil öldürüldü. Ocak – Haziran arasında Diyarbakır, Ankara ve İstanbul’da düzenlediği saldırılarda PKK de en az 76 sivili öldürdü.
-14 Aralık ile 11 Şubat arasında, aralarında 11 çocuğun da bulunduğu en az 66 Cizreli ateşli silahla vurulma veya havan topu patlaması sonucu öldü. Tanık ve mağdurlar, güvenlik güçlerinin bazı vakalarda ellerinde beyaz bayrak taşıyan sivillere de ateş açtığını anlattı. Çatışma yaşanmayan veya barikat bulunmayan mahallelerde de öldürülmüş bazı siviller var.
Çatışma dışı ölüm
-HRW, 66 sivilden aralarında üç aylık bir bebek ile 13 ve 11 yaşlarında iki çocuğun da bulunduğu 8’ini ayrıntılı bir şekilde belgelendirdi. Bu ölümlerin gerçekleştiği koşulların, yerlerin ve tanık ifadelerinin tamamı, güvenlik güçlerinin bu sivilleri aktif çatışma bağlama dışında öldürdüğüne işaret ediyor. Eldeki bilgiler, güvenlik güçlerinin kuşattıkları üç binanın bodrumlarında mahsur kalmış, aralarında silahsız sivillerin ve yaralı savaşçıların da bulunduğu 130 civarında insanı öldürdüklerini de gösterir nitelikte.
Miray, Yusuf, Büşra ve Dilan
-Akrabalarının HRW’ye anlattıklarına göre, 25 Aralık günü Sur Mahallesi’nin barikat kurulmamış ve silahlı grupların faal olmadığı bir bölgesinde, güvenlik güçleri 3 yaşında bir bebek olan Miray İnce’ye ve onun 82 yaşındaki büyük dedesi Ramazan İnce’ye ateş açtı ve öldürdü.
-14 Ocak günü Dağkapı Mahallesi’ne atılan havan mermileri biri 13 yaşındaki Yusuf Akalın, diğeri de onun 11 yaşındaki kuzeni Büşra Yürü olmak üzere iki çocuğu öldürdü, Yusuf’un 10 yaşındaki kardeşi Dilan Akalın da ağır yaralandı.
-HRW, 20 Ocak günü öğlen vakitlerinde, HDP Milletvekili Faysal Sarıyıldız öncülüğünde, belediye meclisi üyelerinin ve gazetecilerin de bulunduğu bir grup sivile güvenlik güçlerince ateş açılması olayına tanık 5 kişiyle yapılan görüşmeye göre, güvenlik güçlerinin açtıkları ateş sonucunda, ölü ve yaralıları almak dışında bir amaç gütmeyen siviller öldürüldü ve yaralandı.
**
ABD: “Bu suçlamaların herhangi bir seviyede doğru olması halinde, bunların eksiksiz ve şeffaf şekilde incelenmesini ve sorumluların cezalandırılmasını isteriz” – Sputnik
