Fotograf: Norad Kontrol Merkezi. Ulrich Baumgarten/U. Baumgarten via Getty Images
ABD nükleer silah kullanım sınırlarını esnetiyor ve daha ‘kullanılabilir’ başlıklar geliştirecek
* Yeni yasa teklifi Obama dönemine göre çok daha agresif
* Eleştirmenler yeni silahların geliştirilmesinin ‘tehlikeli ve soğuk savaş zihniyeti ürünü’ olduğunu dile getiriyorlar
Yeni politika taslağının büyük bir kısmını görmüş olan eski bir yetkilinin söylediklerine göre; Trump yönetimi nükleer silah kullanımı ile ilgili sınırları esnetme planları yapıyor ve Amerikan Trident füzelerinde kullanılmak üzere yeni düşük verimli nükleer başlıklar geliştiriyor.
Barack Obama’nın silah kontrolü ve silahların yayılmasını önleme özel asistanı Jon Wolfsthal; Pentagon’un Trident D5 denizaltı füzelerinin normal başlıklarının sadece bir bölümünü taşıyan modifiye edilmiş sürümlerini üreterek, Doğu Avrupa’daki olası bir çatışmada Rusya’nın nükleer başlıklara başvurmasına karşı caydırıcı olmayı amaçladığını belirtti.
Yeni nükleer politika, ABD savunmasında nükleer silahların rolünü azaltmaya çalışan Obama yönetiminin izlediği politikalara göre çok daha agresif.
Silah kontrol avukatları, daha küçük “kullanılabilir” nükleer silah yapmak için verilmiş teklifin Donald Trump’ın düşman ülkelere karşı savaşa hazır oluşu da göz önünde bulundurulunca nükleer savaşlara yol açabileceğine dikkat çekiyorlar.
Yeni nükleer politikaya göre ABD nükleer donanmasını; nükleer olmayan çok sayıda ölümle sonuçlanmış saldırılara, kritik binalara veya nükleer komuta merkezlerine yönelik saldırılara karşılık vermek için de kullanabilecek.
Sekiz yıldır ilk defa yayınlanacak olan nükleer tavır gözden geçirmesinin (NPR) Trump’ın Ocak ayının sonlarına doğru yapacağı ulusa sesleniş konuşmasından sonra yayınlanması bekleniyor.
NPR’nin son taslağını görmüş olan Wolfstahl; ABD’nin denizden fırlatılan nükleer füzeler üzerine çalışmaya başlayarak, karadan fırlatılan füze geliştirdiği için 1987 Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Sözleşmesi’ne (INF) karşı gelmekle suçladığı Rusya’ya karşılık vermek istediğini ifade etti.
Wolfsthal’ın söylediklerine göre NPR’nin daha önceki taslakları daha da agresifti. Son taslakta, nükleer hiper-glide füzeler geliştirilmesi ve nükleer silahları olmayan ülkelere verilen nükleer silah kullanmama garantisinin kaldırılması maddeleri iptal edildi.
Wolfsthal “Benim okumama göre bu yeni taslak daha önceki ekstrem vesrsiyonlara göre geriye bir adım. Orijinalinde bulunan berbat maddeleri içermiyor. Ama yine de kötü.” ifadelerini kullandı.
“Taslağı hazırlayan kişilerin bana söylediklerine göre Rusya, Çin ve Kuzey Kore’ye açık bir caydırıcı mesaj vermek amaçlanıyordu. Sert bir dille Rusya’nın veya Kuzey Kore’nin nükleer silah kullanmaları durumunda bunun onlar çok kötü sonuçları olacağını belirtiyordu ve bu bence buna ihtiyaç vardı.”
“Çizgiyi aştıkları yer, bunların gerçekleştirilebilir olması için ABD’nin iki yeni nükleer silah tasarlaması gerektiği kısımdır.” diye ekledi.
Wolfstahl’a göre, sadece fizyon kısmını barındıran modifiye edilmiş termonükleer Trident başlıkları “tamamen gereksiz” çünkü ABD’nin donanmasında zaten düşük verimli silahlar, B61 yerçekimi bombaları ve havadan fırlatılan füzeler var.
Ayrıca düşük verimli “taktik” silahları yeni Columbia-sınıfı balistik füze denizaltılarına yerleştirmek “son derece aptalca” olur çünkü denizaltının konumunu açığa vurmuş olursunuz.
“Görünmez yapabilmek için denizaltı başına 5 milyar Dolar harcıyoruz ve her birine çok sayıda savaş başlığı koyuyoruz. Yapmak istedikleri şey ise, bir füze alıp üstüne küçük bir savaş başlığı koyup ilk önce onu fırlatmak ve denizaltının Rus saldırılarına açık hale getirmek. Bunlar bana donanma stratejisi açısından sürdürülebilir gelmiyor.”
Denizden fırlatılan düşük verimli balistik füze geliştirmesi; Rusya ile yaşanacak herhangi bir çatışmada veya Rusya’nın NATO’nun Doğu Avrupa kısmıyla yaşayacağı bir çatışmada, konvansiyonel silahlar kullanılacağı zaman yaşayacağı dezavantajı ortadan kaldırmak için Rusya’nın erken davranıp nükleer silahlar kullanacağı inancından ortaya çıkıyor. Rusya’nın, ABD’nin mevcut silahlarında büyük başlıklar kullanma konusunda çekince yaşayacağına ve Washington’un geri adım atacağına güveneceği savunuluyor.
Amerikan Bilim Adamları Federasyonu’nda nükleer bilgi projesi yöneticisi Hans Kristensen yeni nükleer silahlar geliştirmek için ileri sürülen sebeplerin tutarsız olduğunu belirtti.
Krstensen: “İstihbarat kurumlarının bir veya birden çok düşmanının ABD’nin yüksek verimli olduğu için nükleer silah kullanmak konusunda kendisini frenleyeceği üzerine kumar oynadığı bilgisi edindiği çıkarımı yapılıyor. Böyle bir durum yok. Hiç kimsenin böyle bir şey söylediği duyulmuş değil.”
“Sanmıyorum ki herhangi bir düşman –hele ki Rusya– nükleer silah kullansınlar ve bizim karşılık vermeyeceğimiz üzerine kumar oynasınlar. Bu çok gülünç. Bana göre bu, laboratuvarlarda biraz silah başlığı işi yapmak ve seçenekleri değerlendirmekten ibaret. Ben bunu gerçek bir görev olarak görmüyorum.”
Silah Kontrol Derneği Başkanı Daryl Kimball, ABD donanması için yeni silahların geliştirilmesi ‘tehlikeliydi ve soğuk savaş zihniyeti ürünüydü’ dedi.
Kimball Arms Control Today web sitesinde “ABD zaten çok çeşitli nükleer imkânlara sahip ve daha kullanılabilir silahların düşmanlara karşı caydırıcılığı arttırması için bir sebep yok.” ifadelerini kullandı.
Ayrıca nükleer silahların kullanılabileceği durumların genişletilmesine yönelik hareketlere karşı uyardı.
“Bu silahların az bir miktarının bile kullanılması çok feci sonuçlar doğurur. Yeni ‘asimetrik’ tehdit türlerine karşılık vermek için nükleer tehdit yapmak gereksizdir, nükleer silah kullanma riskini arttırır ve diğer ülkelerin politikalarında nükleer silahlara daha çok yer vermelerine yol açar.”
Kaynak: The Guardian
Çeviri: VR
