VİCDANİ RET DERNEĞİ EŞ BAŞKANI GÖKHAN SOYSAL YORUMLADI
“Zorunlu Askerlik Kalkmıyor, Çünkü Rant Var”
Vicdani Ret Derneği Eş Başkanı Gökhan Soysal, zorunlu askerlik nedeniyle çok yüksek miktarlarda para harcanmasına karşın, zorunlu askerliğin de rantı olduğu görüşünü savunuyor.
Ekin Karaca İstanbul – BİA Haber Merkezi 24 Temmuz 2018, Salı 16:27
Vicdani Ret Derneği Eş Başkanı Gökhan Soysal’la gündemdeki bedelli askerlik yasasından yola çıkarak zorunlu askerlik uygulamasını konuştuk.
Bundan 3 ay önce bedelli askerliğin gündemde olmadığını, “terörle mücadele” devam ederken bedelli askerliğin söz konusu dahi olmadığının ifade edildiğini hatırlatan Soysal, söz konusu uygulamanın gündeme gelmesinin iki nedeni olduğu görüşünde: Seçimler ve ekonomi.
Siyasi iktidarın seçim yaklaştıkça oy için bedelli askerlik düzenlemesini gündeme getirdiğini ifade eden Soysal, “Sürekli vatanseverlik, milliyetçilik ile yönlendirdikleri insanlara şimdi ‘Vatan hizmetini parayla da yapabilirsin’ diyorlar” dedi.
Erdoğan 3 ay önce “saygısızlık olur” demişti
Tayyip Erdoğan, 29 Nisan’daki açıklamasında bedelli askerliğin gündemde olmadığını söylemişti:
“Bedelli askerlik şu anda hükümetimizin gündeminde değil, böyle bir durum yok. Hele hele bir tarafta Afrin, bir tarafta malum Fırat Kalkanı Harekatı. Bunların olduğu bir dönemde bunu gündemimize almak şehitlerimize, özellikle gazilerimize, onlara karşı bir saygısızlık olur.”
TIKLAYIN – AKP Sözcüsünden Başbakan’a Bedelli Askerlik Yalanlaması
21 gün zorunlu temel askerlik eğitimi
15 bin TL bedel ödeyerek bedelli askerlik yasasından yararlanmak isteyenlerin önce 25 gün, sonra 28 gün, son olarak da Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından 21 gün temel askerlik eğitimi alacağı açıklanmıştı.
Soysal, iktidarın temel askerlik eğitimi konusunda direnmesinin nedeninin, özellikle OHAL döneminde oluşturulan milliyetçi, militarist dalga nedeniyle kendisine yönelecek olası tepkilerden kaçınmak olduğu görüşünde:
“Kendi koalisyon ortağı oldukları MHP dahi 21 günlük askerliği gereksiz görürken, AKP’nin bunu çekmekten imtina etmesinin tek açıklamasının bu olduğunu düşünüyorum.”
Muhalefetin yaklaşımı
Peki, ya muhalefet partilerinin bedelli askerlik yasasına yaklaşımı?
“Siyasi partilerin tepkisizliğini de oy alma çabası olarak değerlendiriyorum.
“Siyasiler genellikle maalesef insanların ceplerinden ne alabileceklerine bakıyor. Ceplerinden alamadıklarının da oylarına bakıyorlar. Kişilerin ne düşündüklerine önem vermiyorlar.
“HDP’nin vicdani ret hakkının tanınması gerektiğine ilişkin açıklamaları vardı. HDP’den zaman zaman kişilerin sadece cebine değil, kendi kanaatlerine de bakan bir vurgu yapılıyor.
Zorunlu askerlik ve rant
Soysal’a AKP Grup Başkanvekili Bülent Turan’ın “3-4 yıldan beri, standart askerimiz operasyona gitmiyor. Er gitmiyor. Bir anlamda profesyonel askerliğe geçiş yapıldı, kısmen de olsa…” açıklamasından yola çıkarak, madem “profesyonel askerliğe” geçiş yapıldı, zorunlu askerlik uygulamasının neden hala sürdürüldüğünü soruyoruz.
Soysal, zorunlu askerliği kaldırmamalarının temel nedeninin ekonomik gerekçeler olduğu görüşünde.
Peki, bir zorunlu askerin devlete bir aylık maliyeti 2.500 TL iken, ekonomik gerekçelerle zorunlu askerlik uygulamasını sürdürmek neden?
Soysal, zorunlu askerlik ekonomisini inşaat sektörü ekonomisine benzetiyor:
“Devletin yaptığı bu gibi harcamalarda rant söz konusu. Muhtemelen kendilerine yakın gördükleri şirketlere verdikleri ihaleler nedeniyle bu paranın boşa gitmediğini düşünüyorlar. Orada harcanan paralar aslında zorunlu askerliğin rant sistemi.
“Vatandaşın vergilerinden aldıkları paraları yandaş şirketlere aktarıyorlar. Bunun başka bir açıklaması yok.”
“Her Türk asker doğar” vs “Askere gitmeyen 5,5 milyon”
TIKLAYIN – Askerlik Çağında “Birikmiş” 5.5 Milyon
Soysal, “Her Türk asker doğar”, “Asker milletiz” gibi klişeleşmiş söylemlere rağmen askerlik yaşına gelmiş 5,5 milyon kişinin neden askere gitmediğini ise şu sözlerle değerlendiriyor:
“Geçmişte yapılan bir anket vardı. Ankete katılanların yüzde 70-80’i savaşın sürmesi gerektiğini söylerken, sadece yüzde 20’si kendi çocuğunu askere göndermeye sıcak bakıyor. Böylesi bir ikiyüzlülüğün olduğu durum var.
“Bu birikmeye bakınca halkın da çok fazla askere gitmek konusunda niyetli olmadığını söyleyebiliriz.”
TIKLAYIN – Erdoğan’dan Bedelli Açıklaması: “Bu Millet Asker Bir Millettir”
Vicdani ret ve toplumsal baskı
Peki, toplumda askerlik bu kadar büyük bir sorun halini almışken, neden vicdani ret yaygın değil?
“Pompalanan milliyetçi, militarist politikaların sonucu. İnsanların toplumsal baskıdan çekinerek vicdani retçi olmalarının önüne geçiliyor.
“Öte yandan vicdani ret, ‘Askere gitmek istemeyen gitmesin’ demek değil. Vicdani ret, zorunlu askerliğe karşı olanların askere gitmemesi demek. Kişinin ekonomik durumuna bakılmıyor. Kişi zorunlu askerliğe karşı mı değil mi, buna bakılıyor.”
Türkiye’de vicdani ret
Gökhan Soysal, şu an vicdani reddini açıklayan 1000’e yakın kişi olduğunu, bunlar içinde kadınların da olduğunu belirtiyor.
Vicdani Ret Derneği’nin de 200’den fazla üyesi olduğunu ifade eden Soysal, vicdani retle ilgili bir düzenleme gelmesi halinde bu sayıların katlanarak artacağı düşüncesinde.
Şu an özellikle yoklama ve bakaya kaçakları için yargılamaların devam ettiğini söyleyen Soysal, “İnsanlar cezaevi tehdidiyle korkutulmak isteniyor ama biz vicdani retçiler olarak mücadelemizden, direncimizden eksilme olmayacağını belirtmek isteriz” diyor.
Türkiye’de zorunlu askerlik süresi üniversite mezunu olanlar için 6 ay, diğer kişiler için ise 12 ay.
“Zorunlu askerliğe ne 1 dakika, ne 1 kuruş”
Soysal’a son olarak “Zorunlu askerliğe ne 1 dakika, ne 1 kuruş” açıklamalarını soruyoruz:
“Bundan önce son çıkan bedelli askerlik uygulamasında kişilere temel askerlik eğitimi yaptırılmıyordu. Biz o zaman bir saniyemizi de bir kuruşumuzu da vermeyeceğimizi vurgulamıştık.
“Şimdi hem 21 gün askerlik yaptırıyorlar hem para alıyorlar. Biz o açıklamamızın her zaman arkasındayız.”
TIKLAYIN – Vicdani Ret Derneği: Zorunlu Askerliğe Ne 1 Saniye, Ne 1 Kuruş
Bugüne kadar bedelli askerlik
* Bugüne kadar yaklaşık 400 bin kişi bedelli askerlik yaptı.
* İlk olarak 1987 yılında çıkartıldı. 18 bin 433 kişi bedelli askerlik yaptı. (40 yaş üstü – 15 bin Mark)
* 1992’de 35 bin 111 kişi bedelli askerlik yaptı. (40 yaş üstü – 15 bin Mark)
* 1999’da 72 bin 290 kişi bedelli askerlik yaptı. (26 yaş üstü – 15 bin Mark)
* 2011’de 69 bin 073 kişi bedelli askerlik yaptı. (30 yaş üstü – 30 bin TL)
* 2014’te 203 bin 824 kişi bedelli askerlik yaptı. (27 yaş üstü – 18 bin TL)
* Doğruluk Payı verilerine göre, 1987, 1992 ve 2011 bedelli askerlik uygulamalarının gerekçesi, biriken kaçak-saklı-bakaya konumundakilerin sayısının eritilmesi olarak açıklanırken, 1999’da Gölcük depreminin getirdiği mali yükün hafifletilmesi, 2014’te ise TSK’nin savunma teknolojisi ihtiyaçlarının giderilmesi için bedelli askerlik yasası çıkartıldı.
* Bedelli askerlik uygulamasından 1987’de toplam 100 milyon Alman Markı, 1992’de 168 milyon alman Markı, 1999’da 1 milyar 66 milyon Alman Markı, 2011’de 2 milyar 230 milyon TL, 2014’te 3 milyar 668 milyon TL gelir elde edildi.
(EKN)
* Görsel: Flickr
