Asker Hakları, Marmara Üniversitesi’nin Zorunlu Askerlik Paneline Katıldı
Asker Hakları Platformu, Marmara Üniversitesi Haydarpaşa Kampüsü’nde düzenlenen “Türkiye’de Zorunlu Askerlik ve Hak İhlalleri ” konulu panelde hukuk fakültesi öğrencileriyle buluştu.
Marmara Üniversitesi İnsan Hakları Kulübü (@muihak) ile İkarus Dergi’nin (@ikarusDergi) girişimiyle gerçekleşen panele Asker Hakları’nı temsilen Avukat Abdulkadir Argıllı katıldı. Aktivist ve yazar Mehmet Tarhan da vicdani ret konusunda bir sunum yaptı.
Asker Hakları’nın yayımladığı iki rapordan ve başvuru örnekleri üzerinden, genç hukukçulara özet olarak şu bilgiler aktarıldı:
– Asker Hakları verilerine göre, her 12 Askerden biri intiharı düşünüyor.
– Asker intiharları, sivillerden 2,5 kat fazla
– En çok ihlal başvurusunun geldiği il Ankara; ardından İstanbul, İzmir, Kıbrıs, Erzurum, Şırnak, Hakkari, Kars, Hatay ve Kırıkkale geliyor.
– TBMM bünyesinde asker hakları konusunda etkin bir denetim yapılmıyor, bu konuda sunulan tüm soru önergeleri reddediliyor
– TSK sivil denetime açılmadıkça insan hakkı ihlâlleri sürecek
– Kamu Denetçiliği Kurumu, asker hakları konusunda etkin rol oynamalı
– İkinci rapordaki toplam 653 şikâyetin 82 tanesinde başvurucu, kendisinde kalıcı fiziksel hasar oluştuğunu, 115 tanesi kalıcı ruhsal hasar oluştuğunu belirtiyor.
– Rapor istatistiklerine göre;
Başvuruların %42’sinde askerler hakarete uğradıklarından,
%30’unda dayaktan,
%28’inde orantısız cezalardan,
%24’ünde sağlık hizmeti alamamaktan,
%14’ünde aşırı fiziksel aktiviteye zorlanmaktan,
yine %14’ünde tehdit edildiklerinden şikâyetçiydi.
Bunun dışında şahsi işlere koşturma, sistematik şekilde uykusuz bırakılma, devrecilik yönünde şikâyetler aldık.
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
– Yapısı gereği etkin bir soruşturma ve yargılama yapamayan, AİHM içtihatlarına da aykırı olan askeri yargı sistemi bir an evvel kaldırılmalı, tüm yargısal faaliyetler sivil yargı yoluyla denetim altına alınmalıdır.
– TSK’ya yönelik etkin, bağımsız ve sivil bir denetim mekanizması oluşturulmalıdır. Kamu denetçiliği Kurumu’nun vakit kaybetmeden özellikle kötü muamele, intihar şüphesiyle, kaza ve ecel diye tanımlanan tüm ölümlü vakalarda kendi girişimiyle birden çok araştırma yürüterek gerekli düzenlemeleri ilgili Bakanlıklara tavsiye etmesi gerekmektedir. Kamu Denetçiliği Kurumu askeri tesisleri özellikle habersiz bir şekilde ziyaret edebilmeli, herhangi bir aracı olmadan zorunlu askerlerle görüşebilmelidir.
– Sivil denetimin bir diğer kolu olarak medya, askerlerin uğradığı insan hakları ihlâlleri konusunda duyarlı davranmalı ve kamuoyu oluşturmalıdır. Elimizdeki verilere göre bu konu kamuoyuna mâl oldukça, ihlâllere maruz kalan askerler başvuruda bulunma konusunda cesaretlenmektedir.
-TSK’nın insan hakları ihlâlleri ve intiharlar konusunda şeffaflaşması gerekmektedir. Acılı ailelerin tüm soruları resmi makamlarca cevaplanmalı, kamuoyunun aydınlatılması açısından TSK verilerini düzenli olarak paylaşmalıdır.
-Profesyonel askerliğin yaygın hâle getirilerek zorunlu askerlik uygulamasına son verilmesi gerekmektedir.
– Silahlı Kuvvetler mevzuatındaki muğlak bazı hükümler, insan hakları ihlâllerine kapı aralamaktadır. Hakaret, dayak, tehdit gibi keyfi muamelelere son verecek; disiplini mutlak hiyerarşi yerine hukukun üstünlüğü yoluyla sağlayacak düzenlemeler yapılmalıdır.
Asker Hakları – 15.05.2015
