“Vicdani ret” başka bahara kaldı
Dini inancı, ahlaki değerleri ve politik görüşü nedeniyle askerliği, silah tutup, üniforma giymeden yapmak isteyenlere bu olanağı sağlayacak Askerlik (Değişiklik) Yasa Tasarısı hükümet değişikliğinin ardından arafta kaldı
04 Ağustos 2019
HENÜZ KARAR VERİLMEDİ…
Ülkedeki hükümet değişikliğinin ardından halk arasında “Vicdani Ret Yasa Tasarısı” olarak bilinen Askerlik (Değişiklik) Yasa Tasarısı da rafta kalan yasa tasarılarından oldu. Yeni hükümet programında yer almayan “vicdani ret” konusuyla ilgili bu tasarının görüşülmeye devam edilip, edilmeyeceğine ekonomiyle ilgili yasa tasarıları görüşüldükten sonra karar verilecek.
ÖNCELİK EKONOMİ İLE İLGİLİ TASARILAR…
KIBRIS Gazetesi’ne konuşan Halkın Partisi Genel Sekreteri Yenal Senin, vicdani ret konusunun şu anki hükümetin gündeminde bulunmadığını ve hükümetin önceliğinin ekonomiyle ilgili yasa tasarıları olduğunu söyledi. Senin, ekonomi ile ilgili yasa tasarılarının görüşülmesinin tamamlanmasının ardından Askerlik (Değişiklik) Yasa Tasarısı ile ilgili kararın da verileceğini belirtti.
Ceren ÖZBİL
Ülkedeki hükümet değişikliğinin ardından halk arasında “Vicdani Ret Yasa Tasarısı” olarak bilinen Askerlik (Değişiklik) Yasa Tasarısı da rafta kalan yasa tasarılarından oldu.
Yeni hükümet programında yer almayan “vicdani ret” konusuyla ilgili bu tasarının görüşülmeye devam edilip, edilmeyeceğine ekonomiyle ilgili yasa tasarıları görüşüldükten sonra karar verilecek.
Ancak hükümetin büyük ortağı olan Ulusal Birlik Partisi’nin (UBP) tasarıya en başından beri karşı olduğu biliniyor.
Söz konusu Askerlik (Değişiklik) Yasa Tasarısı, CTP-HP-TDP-DP hükümeti döneminde gündeme gelmişti. Dönemin Dışişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan tasarı, Cumhuriyet Meclisi Hukuk, Siyasi İşler ve Dışilişkiler Komitesi gündemine geldikten bir süre sonra bazı değişiklikler için geri alınmıştı.
Konuyla ilgili KIBRIS Gazetesi’ne konuşan Halkın Partisi Genel Sekreteri Yenal Senin, vicdani ret konusunun şu anki hükümetin gündeminde bulunmadığını ve hükümetin önceliğinin ekonomi ile ilgili yasa tasarıları olduğunu söyledi.
Senin, ekonomi ile ilgili yasa tasarılarının görüşülmesinin tamamlanmasının ardından Askerlik(Değişiklik) Yasa Tasarısı ile ilgili kararın da verileceğini belirtti.
Komitedeki tasarı şunları içeriyordu:
Kurul değerlendirecek
Askerlik (Değişiklik) Yasa Tasarısı’nın yasalaşması durumunda askerlik çağına gelmiş olup kendisini vicdani retçi olarak tanımlayan, ahlaki, vicdani, siyasi, dini gerekçelerle, yurt ödevini silahlı kuvvetlerde asker olarak yerine getirmek istemeyenler, bu fıkra kuralları çerçevesinde vicdani ret hakkından yararlanabilecek.
Vicdani ret hakkını kullanmak isteyenler, bu durumlarını bağlı oldukları Askerlik Şubesi’ne bildirecek. Böyle bir bildirim alan Askerlik Şubesi, durumu derhal, incelenmek ve karar verilmek üzere, Vicdani Ret Değerlendirme Kurulu’na bildirecek.
Ya silahlı kuvvetlerde sivil hizmet görevi ya da kamu kurumlarında alternatif hizmet
Vicdani ret hakkını kullanmak isteyen başvurucuların istemleri, Vicdani Ret Değerlendirme Kurulu’nca yerinde bulunduğu takdirde, istem sahipleri, vicdani ret hakkından yararlanacak.
Bu doğrultuda yurt ödevini askerlik süresi kadar bir süre askeri bir eğitime tabi tutulmaksızın silahlı kuvvetlerde uygun görülecek sivil hizmetleri yerine getirecek veya silahlı kuvvetler tarafından kamu kurumlarında alternatif hizmet yapacak.
Olağanüstü hal durumunda vicdani ret hakkı sınırlandırılamayacak
Vicdani ret hakkından muvazzaflık hizmetini sürdürmekte olan er, erbaş, yedek subay, astsubay ve yedekler de yararlanabilecek.
Savaş ve benzeri hiçbir olağanüstü hal gerekçesi ile vicdani ret hakkının kullanımı sınırlandırılamayacak ve engellenemeyecek.
Askerlik süresi ile eşit
Vicdani ret hakkını kullanmak isteyen ve bu yöndeki başvuruları, Vicdani Ret Değerlendirme Kurulu’nca kabul edilenlerin yurt ödevlerini silahlı kuvvetlerin görevlendirmesiyle askerlik süresi kadar bir süre, kamu kurumlarında yerine getirmelerine karar verildiği hallerde bahse konu kişilerin öğrenim durumları, mesleki beceri ve yetenekleri dikkate alınarak kamu yönetiminde, hizmet koşulları bakımından herhangi bir ayrımcılığa uğramadan ve cezalandırıcı nitelikte olmamak kaydıyla görevlendirilecek.
Muvazzaflık hizmetini sürdürürken vicdani retçi olduğunu açıklayan ve Vicdani Ret Değerlendirme Kurulu’nca kabul edilen er, erbaş ve yedek subaylara hizmet sürelerinin kalan kısmında, belirtilen koşul ve niteliklerde kamu hizmeti gördürülebilecek.
Vicdani retçi olduğunu açıklayan yedekler için ise Vicdani Ret Değerlendirme Kurulu’nca kabul edilenlerin yedeklik hali son bulur.
Tüzük hazırlanacak
Vicdani ret hakkını kullanmak ve yurt ödevini yukarıda tarif edildiği şekilde yerine getirmek isteyenlerin başvuruları, Vicdani Ret Değerlendirme Kurulu’nca, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Anayasası ve 1962 İnsan Haklarını Korumaya Dair Avrupa Sözleşmesi (Tasdik) Yasası kuralları ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Vicdani Ret konusunda vermiş olduğu kararlar ve bu kararlarda belirlenen ölçütler dikkate alınarak Başbakanlık’ça hazırlanacak ve Bakanlar Kurulu’nca onaylanarak Resmi Gazete’de yayımlanacak tüzükle düzenlenecek.
Kurul bir başkan, 6 üyeden oluşacak
Vicdani Ret Değerlendirme Kurulu; Başbakanlık Müsteşarı, Personel Dairesi Müdürü, Eğitim İşleri ile görevli Bakanlığın temsilcisi, Başsavcılığı temsilen bir Savcı, Silahlı Kuvvetler temsilcisi, Yüksek Öğretim ve Akreditasyon Kurulu’nu temsilen Doçent düzeyinden aşağı olmamak üzere seçilerek atanan bir Anayasa hukukçusu ve alt bendindeki yöntemle seçilip atanan bir sosyolog öğretim görevlisinden oluşacak.
Kurul Başkanlığını Başbakanlık Müsteşarı yapacak.
Başvurular 30 gün içinde değerlendirilip, sonuçlandırılacak
Vicdani Ret Değerlendirme Kurulu, kendisine iletilen vicdani ret istemlerinin gerekçelerini ve koşullarını değerlendirerek ve kabul edilebilirlik incelemesi yaparak, başvurunun kendisine iletildiği tarihten başlayarak en geç 30 gün içinde kararını vermekle yükümlü olacak.
Bu karar derhal, yazılı olarak Asal Şube Müdürlüğü ile vicdani ret hakkını kullanmak isteyen başvurucuya bildirilecek.
Kararlar gerekçe ile sunulacak
Vicdani Ret Değerlendirme Kurulu, Başkan’ın çağrısı ile en az dört kişinin katılımı ile toplanacak ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verilecek.
Vicdani Ret Değerlendirme Kurulu toplantılarında tam tutanak tutulacak ve Kurul’un kararları gerekçeli olacak. Vicdani ret hakkı başvurucusunun, Vicdani Ret Değerlendirme Kurulu’nda dinlenilmeye ve kendini savunmaya hakkı olacak.
Kurul, bu hakka saygı göstermekle yükümlü olacak. Kurul Başkan ve üyelerine, toplantılara katılma karşılığında, toplantı başına, Bakanlar Kurulu’nca saptanacak tutarda, katılım ödeneği verilecek.
Kurul kararları yargıya taşınabilecek
Vicdani Ret Değerlendirme Kurulu kararlarına karşı yargı yolu açık olup, Yüksek İdare Mahkemesi’nde dava açılabilecek.
“Alternatif Hizmet”, ret gerekçeleriyle uyumlu, sivil nitelikli, kamu yararı olan ve cezalandırıcı yapıda olmamak koşuluyla vicdanî ret ileri süren kişi tarafından askerlik hizmeti yerine geçmek üzere yerine getirilen hizmeti anlatacak. Bu tanımda yer alan “cezalandırıcı” sözcüğü ise, sadece alternatif hizmetin süresini değil, aynı zamanda tarzını ve gerçekleştirildiği koşulları da içerecek.
Soruşturma ve kovuşturmalar durdurulacak
Bu (Değişiklik) Yasası’nın yürürlüğe girdiği tarihten önce vicdani retçi olduğunu açıklamış ve bu açıklamaları ve sonucundaki eylemleri nedeniyle haklarında soruşturma ve kovuşturma yürütülenlerle ilgili tüm işlemler durdurulacak.
Bu kişilerin haklarında açılmış bulunan ceza davaları bütün sonuçları ile birlikte ortadan kalkar.
04 Ağustos 2019
Kaynak: Kıbrıs Gazetesi
