‘Savaşı durdurmak için elimden gelen her şeyi yapma aciliyetini hissettim’
Bill Galvin, 74, Washington DC, ABD
Bill Galvin: ‘Genç adamlara, gerçekleşmeyen bir hayal satılıyor.’
Birinci Dünya Savaşı sırasında ABD’de vicdani retçilere çok kötü davranıldı; hapis ve istismar yaygındı. 1940 yılında ülke başka bir çatışmaya hazırlanırken bazı kiliseler pasifistlerin daha iyi korunmasını talep etmek için bir araya geldi. Vicdan ve Savaş Merkezi kuruldu. Tüm hayatım boyunca bu işin içindeydim ve süreçte yön verenleri destekledim.
Bugün ABD’de zorunlu askerlik olmasa da, çoğu 18-25 yaşındaki erkek vatandaş için hâlâ askere kayıt yapılıyor: hükümetin arzu etmesi halinde askere alınabileceğiniz bir veri tabanına kaydolmak zorunda kalıyorsunuz. İnsanların dahil edilmelerine itiraz etmelerine yardımcı oluyorum. Askerdeyken retçi olan kişilere de destek veriyoruz. İşe alım, eğitim, sağlık ve fırsatlara giden çok az yolu olan yoksul ve kırsal topluluklardan gelen genç erkekleri hedef alıyor. Birikmeyen bir hayal satıyorlar onlara. Savaş ve şiddet çoğu zaman manevi zarara yol açar. Askeri personel arasındaki intihar oranları, kayıtlar tutulmaya başlandığından bu yana en yüksek seviyede.
Liseden 1967’de, Vietnam savaşının doruğa ulaştığı dönemde mezun oldum. Birçok sınıf arkadaşım askere alındı. Üniversiteye gidiyordum, bu da zorunlu askerliği ertelememi sağladı. Presbiteryen kilisesinde aktiftim ve hizmete katılmayı planladım. İsa’yı takip etmek için her türlü savaşa ve şiddete karşı çıkmam gerektiğini öğrendim. Mitingler, mitingler düzenledik. Kuzey Carolina’dan Kasım 1969’da Washington’daki büyük savaş karşıtı yürüyüşe gittim. Üniversitedeyken vicdani retçi olmak için başvurdum. Yazılı bir başvuru vardı: Neye inanıyorsunuz? Neden?
1971’de duruşmam, gri takım elbiseli altı adamla birlikte askere alma kurulunun önünde yapıldı. Hepsi ikinci dünya savaşında görev yapmıştı. Anlayışlı davranmadılar ve başvurum reddedildi, bu da yıkıcı bir durumdu. İtirazlarda bulundum, hiçbiri başarılı olmadı. Beş yıla kadar hapisle yüzleşmeye hazırlandım. Neyse ki, savaşın bu aşamasına gelindiğinde, bir taslak piyango uygulamaya konmuştu. Şansım yaver gitti ve asla seçilmedim.
Bu arada bakanlık eğitimi alıyordum ama önceliğim savaşı durdurmaktı. Diğer dört kişiyle birlikte, Vietnam’da kullanılacak anti-personel silahlar için günde 6.000 bomba kovanı üreten bir fabrikadan çıkan demiryolu raylarına beton döktüm. O zamanlar bu hiç bitmeyen savaşı durdurmak için elimden gelen her şeyi yapma aciliyetini hissettim . Bu yüzden ben hüküm giymiş bir suçluyum.
İtiraz ettiğimde Amerikan savaşları göz önünde yapılıyordu. Vietnam, savaş alanında ilk kez kameralarımız vardı. Ceset torbalarını ve yıkımı gördük. Artık muhabirler, birliklerle birlikte gözlerinin önünde olup bitenleri yalnızca ilk elden görebiliyorlar. Çoğu zaman askerlerimizin nerede olduğunu veya ne yaptıklarını bilmiyoruz. Gelir vergilerimiz orduya gidiyor, yollar harap oluyor, okullar çöküyor ve sağlık masrafları tavan yapıyor. İsa’nın ve ilk kilisenin yanında durmalı ve şiddete hayır demeliyiz. Savaşa hayır.
‘Üç yılımı manyaklarla ve katillerle birlikte uyuşturularak bir psikiyatri hastanesinde geçirdim’
Oleg Sofyanik, 60, Marhanets, Ukrayna
Oleg Sofyanik, ailesinin bulunduğu, şu anda mülteci kampı olan eski Berlin Tegel havaalanının önünde.
Eskiden Kırım’da yaşıyordum ancak yarımadanın yasadışı işgaline karşı çıktığım için Rusya’nın güvenlik kurumu FSB tarafından yıllarca zulme uğradıktan sonra 2020’de ayrıldım. 1964 yılında Sovyet yönetimi altında doğdum ve Sivastopol’da büyüdüm. Başlangıçta muhalif oldum: Batı radyosunu dinlerken Sovyet rejiminin suçlu olduğunu fark ettim. Çocukken hükümeti eleştiren broşürler dağıtırdım. KGB ile ilk karşılaşmam 13 yaşındaydı; evimi aradılar, eşyalarıma el koydular ve beni uyardılar.
O zamanlar genç erkekler için askerlik zorunluydu: iki ya da üç yıl. Reddedenler veya firar edenler cezalandırıldı. Bir kariyere devam etmek için hizmetinizi tamamlamış olmanız gerekiyordu; hizmet etmemek, kimsenin sizi işe almayacağı anlamına geliyordu. Ergenlik yıllarımda Birleşik Krallık ve Amerika’da siyasi sığınma talebinde bulunmayı denedim, ancak sonuç alamadım.
Beni askere almak için ilk girişim 1983 yılında oldu. Çeşitli tıbbi kontrollerden sonra çağrıldığım bildirildiğinde mühendislik birinci sınıf öğrencisiydim. Farklı görevlere seçileceğimiz merkezi bir askeri üste binlerce kişiyle birlikte kendimi tanıttım. Umudum Afganistan’a gönderilmekti; orada birliğimden kaçabilir ve kara sınırını geçerek özgürlüğe ulaşabilirdim. Bunun yerine donanmanın Karadeniz filosunda görev yapmak üzere seçildim. Bu yüzden diğer askerler ayrılırken üsse saklandım. O gece, kimse kaybolduğumu fark etmeden çevredeki çitlere tırmandım ve Sovyetler Birliği’nden kaçışımı planlamak için akrabalarımın yanında kalarak kaçtım. Dışarı çıkmadan önce polis kapılarında belirdi. Bir akrabamın beni ispiyonladığına eminim. Tutuklandım, gözaltına alındım ve askeri komutanlığa geri gönderildim, ardından yeniden askere alınmam emredildi. Yine bu sefer başka bir üsse götürülürken otobüs terminalinden kaçtım. İtalyan büyükelçiliğine sığınmak için Moskova’ya gitmeyi düşünüyordum. Ama ordu zaten peşimdeydi.
Askeri hapishanede bir hafta geçirdim; hücremde yatak yoktu, bu yüzden ceketimin üzerinde uyudum. Daha sonra askerlik şubesine geri gönderildim. Bu benim son uyarımdı: Tekrar kaçarsan yıllarca kilit altında kalırdım. Yine de askerlik yemini etmeyi reddettim. Askere alınan diğer askerlerden izole edildim ve bir psikiyatri hastanesine gönderildim. Burada sempatik bir doktor bana yalan söyleyeceğini ve ordunun beni mazur görmesi için bana akıl hastalığı teşhisi koyacağını söyledi. Beş ay yatarak tedavi gördüm.
1984 yılının Nisan ayında askerlikten azledildim ve Sivastopol’a döndüm. Ancak yeni tıbbi geçmişim fazla iş bulmamı engelledi. KGB beni sürekli taciz etti. 80’lerin ortasında, Sovyetler Birliği’nden kaçmak için çeşitli başarısız girişimlerde bulundum, hatta Karadeniz’i geçerek Türkiye’ye geçmeyi umarak geceleri şişme bir botla bir yolcu gemisinden atladım. Açık denizde geçirdiğim bir gecenin ardından sahil güvenlik tarafından yakalandım ve hapsedildim. Mahkeme beni bir psikiyatri hastanesine yatırmaya karar verdi; burada manyaklar ve katillerle birlikte uyuşturulmuş halde üç yıl daha geçirdim. Bunun zor olduğunu söyleyelim.
Bugün Ukrayna’nın ağır Rus saldırısı altındaki Dnipropetrovsk bölgesinde yaşıyorum. Yakın zamanda Berlin’deki ailemi ziyarete gittim ama vatandaşlık görevim müreffeh Avrupa’da değil, savaş bölgesinde olmak. Ben Ukraynalı bir pasifistim ama Putin’in acımasız ve şeytani savaşı kaçınılmaz bir gerçek. Buradaki pasifist hareketin öncelikli hedefi Rusya’nın acımasız şiddetini durdurmak olmalı. Ben barışçıl bir adamım ama başka seçeneğimiz var mı? Putin şeytanidir; Ukrayna kimliğini yok etme niyetindedir. Pasifistlerin bile ona direnmesi gerekiyor. Ukrayna ordusunda görev yapan ve ölen herkes onun sorumluluğundadır. Putin’e karşı çıkma cesaretini gösteren siyasi mahkumların ve muhaliflerin haklarını savunmak amacıyla bu baharda pasifist bir misyonla Rusya’ya gitmeyi planlıyorum. Tehlikeli evet ama o kadar çok şey yaşadım ki artık hapishane ve ölüm beni korkutmuyor.
Kaynak: The Guardian
